Lei de autonomía persoal e atención á dependencia (LAPAD), coñecida como lei de dependencia, é unha norma imprescindible; para CCOO é o

Transcription

1 Lei de autonomía persoal e atención á dependencia (LAPAD), coñecida como lei de dependencia, é unha norma imprescindible; para CCOO é o cuarto piar do estado do be- A nestar. Tanto é así, que a consideramos unha das nosas prioridades desde hai case dúas décadas. Porén, as persoas con dependencia están a sufrir especialmente os recortes. / PÁX. 5 Número 60 - abril de 2015 Órgano de comunicación do S. N. de CCOO

2 GaliCia SiNdiCal Número 60 - abril de Aactual situación económica repite os patróns que explicaban a que se viviu a finais do século XIX. Quen acaparaba a maior parte da riqueza e do poder tomou decisións especulativas que empurraron as familias a situacións de máxima pobreza. A consecuencia foi que, para manter un teito e algo que comer, todos os membros tiñan que traballar xornadas interminables á custa da súa saúde. Esa situación, xeneralizada en todos os países onde a industria se abría paso, foi o xerme da loita obreira, dun movemento en defensa de dereitos que mellorasen as condicións de vida e de traballo da maioría da poboación. Podemos ver, polo tanto, certos paralelismos entre a situación actual e a de 1886 nos Estados Unidos. Daquela, a reivindicación dunha xornada laboral de oito horas motivou unha masiva mobilización que comezou o 1 de maio. En Chicago, as protestas foron reprimidas a sangue e lume. Hoxe, como hai máis dun século, millóns de traballadoras e traballadores padecen unhas condicións laborais en constante degradación por culpa dunha crise económica de raíz especulativa. A precariedade, ademais, é a maior aliada da sinistralidade. Un dato: o ano pasado morreron en Galicia 59 persoas en accidente laboral. Só con aplicar de xeito firme a lexislación vixente, as cifras serían ben distintas. Pobreza É dramático afirmar que, actualmente, ter un emprego non garante saír da pobreza, porque hai familias enteiras con exiguos ingresos que non abondan para pagar os gastos básicos. Por se a situación non fose xa nefasta, os culpables da crise queren agudizala con acordos de libre comercio entre os Estados Unidos e a Unión Europea, o chamado TTIP, que ampara o dúmping social e rebenta a soberanía das democracias do vello continente No noso país, Galicia, case persoas están desempregadas. Hai cen mil fogares con todos os membros en paro e, destes, en non entra ningún tipo de ingreso. Nesta situación, as persoas deben ser o primeiro, mais o Goberno non o ve así. Baste sinalar o exemplo da atención ás persoas con dependencia: o recorte económico nas prestacións e o atraso no seu pagamento fan que cada vez sexa máis frecuente que unha persoa dependente morra sen chegar a cobrar a prestación a que tiña dereito. Máis exemplos témolos na nosa sanidade e educación públicas, albo dos autores da crise, empeñados en chegar a unha situación en que, como hai cen anos, só accedan a estes servizos esenciais quen teña cartos abondos. E recortes tamén en dereitos: centos de sindicalistas foron xulgados ou están á espera de xuízo en todo o estado. O seu único «delito», exerceren o seu dereito constitucional á folga. Hai unha criminalización do labor sindical, respondido cada vez con maior frecuencia coa porra e coa lei, como a nefasta Lei mordaza. Pasaron 129 anos dos sucesos de Chicago e 125 des que comezou a conmemorarse no estado español o Primeiro de Maio, Día Internacional da Clase Traballadora. Hoxe, coma daquela, a loita da clase obreira sempre se traducirá en avance e progreso. CAIXA DO CORREO «GALICIA SINDICAL» Intermodalidade Como o resto do Estado, Galicia móvese utilizando os diferentes sistemas de transporte público: estrada, ferrocarril, marítimo e aéreo. Con todo, en liñas xerais, utilízase mormente o transporte privado, o que ocasiona maior conxestión das estradas e das cidades, dificultades engadidas no transporte de mercadorías e un elemento importante de contaminación do medio ambiente. Isto acontece en boa medida porque as Administracións, responsables directas da planificación, organización e execución de estruturas neste caso, a Xunta de Galicia, nunca amosaron un interese real por deseñar, planificar e investir nunha rede intermodal que atanga a todos os medios de transporte públicos. En Galicia non hai intemodalidade entre o ferrocarril e as estradas tanto para traxectos interurbanos como para conexións co transporte urbano nas cidades, non hai intermodalidade co transporte marítimo de viaxeiros nin cos aeroportos. O mesmo acontece coas mercadorías: na maioría dos portos de Galicia tampouco existe intermodalidade nin coas estradas, nin co ferrocarril, nin moito menos co avión. Unha sociedade que non planifica a mobilidade da cidadanía e da súa produción sempre será unha sociedade imperfecta e con graves carencias que prexudicarán directamente a calidade de vida das persoas e a súa economía. Gregorio Bermejo Ferrol EDITA: S. N. de CCOO de Galicia / DIRECCIÓN: Juan Martínez / COORDINACIÓN: Gabinete de Comunicación / REVISIÓN: Gabinete de Normalización Lingüística / EQUIPO DE REDACCIÓN: Xesús Castro, Castor Fernández, Begoña Méndez, Silvia Parga, Benxamín Rocha, Francisco Carrera, Xerardo Uz / COLABORA- CIÓNS: Violeta Esteban, Adela Poisa, Demetrio Martínez, Ramón Górriz / CONTACTO: galiciasindical@galicia.ccoo.es / PECHE: 28/4/2015

3 Número 60 - abril de 2015 GaliCia SiNdiCal Odía 24 de maio hai cita coas urnas. En moitas comunidades autónomas conflúen as eleccións autonómicas e as municipais. En Galicia non, só hai eleccións municipais, o que pode levarnos a pensar que é unha cita menor que non precisa da nosa participación. Mais non é así. Nos concellos decídense moitas cousas que repercuten na nosa calidade vida e tamén no traballo, porque os concellos poden e deben representar un papel determinante, que en CCOO reivindicamos de vello: poñer as persoas no centro das políticas. Os servizos sociais imprescindibles no momento actual, independentemente de que cumpra revisar o seu financiamento para adecualo ao marco de competencias, préstanse e defínense neste ámbito que é o máis achegado á cidadanía: os servizos de emerxencias, as iniciativas de emprego no ámbito local, o transporte público nas zonas urbanas ou, nalgúns casos, tamén as escolas, son unha mostra dos servizos que competen aos concellos e, segundo se presten, benefícianse máis ou menos persoas. Porque non é o mesmo facelo desde a iniciativa pública favorecendo o acceso en condicións de igualdade para todo o mundo, que facelo desde a iniciativa privada para beneficio dunhas poucas persoas con recursos. Pero desde os concellos non só se prestan servizos, senón que neles tamén se define o tipo de municipio onde vivimos. Os modelos urbanísticos adoptados tanto na vertente social de favorecer o acceso á vivenda como na ambiental, o apoio aos diferentes sectores produtivos, a participación social, a aposta polo deporte e a cultura son, entre outras, competencias das políticas municipais que, unha vez materializados, se concretan en concellos destinados ás persoas ou en concellos ao dispor dos intereses económicos. Por iso é necesario que os gobernos elixidos nas urnas asuman a necesidade de implantar medidas que impulsen a reconstrución dun modelo municipal que teña como obxectivo a creación de emprego de calidade, a igualdade, a protección social das persoas máis necesitadas e a participación e a xustiza social. Porque levamos máis de sete anos de crise nos que, desde os diferentes ámbitos de goberno, se aplicaron políticas baseadas na austeridade, nos recortes en servizos e prestacións públicas con deterioración do estado de benestar, perda de dereitos laborais e sociais e retroceso nas condicións de vida e de traballo, que están condenando a milleiros de traballadores e traballadoras a situacións de pobreza e empurran a moitos mozos e mozas a abandonaren o país por falta de expectativas de atopar un emprego e desenvolver un proxecto de vida en Galicia. E así non saímos da crise nin salvamos as persoas. Hai que reverter a situación. Obxectivos CCOO non promove o voto para ningunha opción política específica, só sinala cales entende que deben ser os obxectivos centrais dos partidos políticos: a igualdade, a cohesión social e o benestar de toda a poboación. Polas razóns expostas, e por máis, son importantes as eleccións municipais como tamén o é a nosa participación nelas. O resultado das eleccións determinará a vida nos concellos os vindeiros catro anos e, ademais, tendo en conta o momento de incerteza política e social que vivimos, a persistencia da crise, o descrédito da política e a aparición de novas forzas políticas, transcenderá a vindeiros procesos electorais. 3

4 GaliCia SiNdiCal Número 60 - abril de Oaparato mediático conservador, fortemente comprometido coa defensa da reforma laboral do Goberno do PP que serviu para desvalorizar os salarios, destruír emprego e reducir os dereitos dos traballadores e das traballadoras, escolle agora a Xustiza como albo das súas diatribas, tras distintas sentenzas xudiciais que nos deron a razón. Algúns medios de comunicación económicos cren que a Xustiza mete o zoco con frecuencia cando dita sentenzas que afectan á reforma laboral. Fan culpables os xuíces con lindezas como esta: «a acumulación de sentenzas xudiciais abertamente contrarias á reforma laboral en vigor constitúen un despropósito, porque a inseguridade xurídica que están a xerar os xuíces responsables deses autos pode acabar sendo moi prexudicial para a economía española». Todos eles están fortemente comprometidos coa defensa da reforma laboral do Goberno conservador, unha reforma que serviu para desvalorizar os salarios, transvasar rendas do traballo ao capital, destruír emprego, reducir os dereitos dos traballadores e romper o equilibrio das relacións laborais, incrementando o poder empresarial. Quéreno todo. Non contentos coa creba das relacións laborais e da negociación colectiva que introduce a devandita reforma; insaciables coa vulneración de dereitos laborais e decididos partidarios da ofensiva contra o poder contractual dos sindicatos, o aparato mediático conservador carga contra a Xustiza. Pretenden que os tribunais se sometan á norma política e ignoren conscientemente que cando a norma política cuestiona o texto constitucional ou o dereito comunitario, o que debe facerse é cambiar a norma. Onte foron as interpretacións xudiciais sobre os expedientes de regulación de emprego e o incumprimento dos procedementos por parte dos empresarios; agora é a sentenza do 15 de abril da Sala Social do Tribunal Supremo sobre o ERE de Coca-Cola, a partir dunha reflexión temeraria e irresponsable sobre os dereitos laborais e o emprego. Xulgan o dereito a traballar coma se dun privilexio se tratase e pídenlles aos tribunais que non entorpezan o obxectivo empresarial, a miúdo obsesionado co despedimento masivo de traballadoras e traballadores. Nun país con 5,5 millóns de persoas en paro, a dereita mediática máis ultramontana non dubida en incrementar esa insoportable cifra, se con iso abre camiño á demanda empresarial de despedimento libre e, de ser posible, case gratuíto. É a lei da selva. Seguramente se escuden estes propagandistas en que son os empresarios os que crean emprego e non se pode «actuar contra eles». Repetirán unha e mil veces que a reforma laboral é unha norma básica para impulsar a creación de emprego e omitirán á mantenta que nos tres anos de vixencia da sacrosanta reforma do PP se destruíron centos de miles de postos de traballo. Pouco ou nada lles importará que o dereito comunitario insistira na obriga de boa fe na negociación colectiva, un obxectivo que resulta incompatible coa violación de dereitos fundamentais, que é o que ocorreu durante o período de consulta, causa decisiva no preito de Coca-Cola. Por iso, cando estes medios tentan recorrer á autoridade do Constitucional ou ás recomendacións do presidente do Banco Central Europeo para profundar na desregulación do mercado de Alegría dos trballadores e traballadoras de Coca-Cola polo fracaso do ere traballo, só cabe responderlles coa necesaria lexitimidade da acción da Xustiza, do respecto ao dereito do traballo, á propia Constitución e á lexislación comunitaria. Os problemas de aplicación da reforma laboral do 2012 non son da Audiencia Nacional ou de calquera tribunal, senón de maneira singular, dos seus autores; son o resultado da escasa e defectuosa calidade técnica da lei. Á fin e ao cabo, a CCOO son as persoas as que nos interesan, non só as estatísticas.

5 Número 60 - abril de 2015 GaliCia SiNdiCal ALei de autonomía persoal e atención á dependencia (LAPAD), coñecida como lei de dependencia, é unha norma imprescindible; para CCOO constitúe o cuarto piar do estado do benestar. Tanto é así, que a consideramos unha das nosas prioridades desde hai case dúas décadas, cando se materializou no primeiro acordo público subscrito entre CCOO, UGT, a patronal e o Goberno. Corría o ano 2001, hai xa preto de tres lustros. Aínda quedaría camiño por percorrer, ata que no 2005 chegou o pacto que sentou as bases para comezar a traballar a fondo nesta materia e desembocaría, en decembro do 2006, na aprobación da LAPAD. A expectativa de vida aumenta progresivamente e isto leva consigo que haxa máis persoas con problemas de dependencia; é un feito constatado que, na maioría dos casos, os problemas aparecen a partir dos 65 anos e aumentan conforme se cumpre máis idade. Isto é especialmente preocupante en Galicia, que conta cunha poboación moi avellentada. As persoas con dependencia padecen de xeito especial os recortes Obxectivo da LAPAD Por que digo que, para CCOO, a LAPAD é un elemento imprescindible do estado do benestar? Porque as persoas con dependencia necesitan uns coidados especiais para conservaren o máximo de tempo posible as súas habilidades; coidados que, na maioría dos casos, ha dar persoal profesional, coma tal, cando cómpre rehabilitación, mobilización ou aseo, entre outros. Non obstante, malia os avances en materia de igualdade e corresponsabilidade na nosa sociedade, aínda son mulleres a inmensa maioría das coidadoras de persoas dependentes. Como a Administración non lles dá unha solución, moitas delas acaban abandonando as súas carreiras profesionais para se dedicaren en exclusiva a estes coidados. O feito de ter na casa unha persoa con dependencia supón unha carga, non só física, senón tamén emocional. Por iso cremos que a LAPAD é unha ferramenta que debería axudar tanto a persoa dependente como a encargada do seu coidado. Problemas no funcionamento Unha vez aprobada a lei e xa en funcionamento aínda que con eivas, como ten denunciado CCOO, o Goberno central decidiu no 2001 que era «cara» e, no seu afán de recortar o estado do benestar, impulsou medidas de redución do gasto público que prexudicaron o desenvolvemento da LAPAD. Daquela, reduciuse o número de persoas beneficiarias e a intensidade das prestacións a que terían dereito, transferíuselle á persoa beneficiaria a responsabilidade de financiar parte do gasto público e, finalmente, modificáronse os conceptos «rede pública» e «oferta pública de servizos» substitúense polo de «rede de servizos de financiamento público» para intentar convencernos de que o importante é o servizo e non quen o preste. A nosa preocupación polo presente e futuro da LAPAD lévanos a facermos anualmente un estudo sobre os seus resultados en Galicia. Precisamente, este mes de abril presentamos a edición máis actualizada deste documento, no que constatamos o que indicaba arriba: a diminución do número de persoas beneficiarias con dereito á prestación, así como o número de usuarios e usuarias con prestación. Dáse a circunstancia, ademais, de que en xullo do 2008 estabamos por riba da media estatal, pero en novembro do 2014 xa nos situabamos por baixo. No que atangue á listaxe de espera, o 29,5 % das persoas co dereito á prestación xa recoñecido non a están a recibir. Canto empeorou a situación nos últimos anos? O PP regresou á Xunta tras as eleccións de marzo do En novembro dese ano, estabamos só un punto por baixo da media estatal; cinco anos despois, once puntos peor, o que sitúa a Galicia como a cuarta comunidade con maior listaxe de espera. Tamén se reduciron de maneira alarmante os convenios especiais de persoas coidadoras. A razón disto foi un cambio normativo polo que os ditos convenios deixa de pagalos a Administración: transfírelles a responsabilidade ás persoas coidadoras que, en moitos casos, renunciaron a el pois ao reducirse tamén a cantidade da prestación, non lles compensaba acollerse ao sistema. En CCOO consideramos que a situación derivada dos recortes pode deixar sen futura pensión a moitas mulleres que renunciaron ao seu traballo e ás súas cotizacións á Seguridade Social para se dedicaren aos coidados dunha persoa dependente. Todo, nun momento en que a Seguridade Social precisa máis cotizantes ca nunca! Se a todo isto engadimos que o orzamento que Galicia destina á dependencia é un millón de euros inferior ao do ano 2012, concluímos que á Xunta lle importan moi pouco os servizos públicos, o estado do benestar e, neste caso, as persoas dependentes. 5

6 GaliCia SiNdiCal Número 60 - abril de No 2014 muda a tendencia de descenso de accidentes con baixa en xornada laboral iniciada no ano O ano pasado producíronse 848 accidentes máis deste tipo ca no ano 2013: 382 nas mulleres (aumentan un 5,76 %) e 466 nos homes (soben o 2,96 %). O «índice de incidencia» é o cociente entre os accidentes en xornada de traballo con baixa e a media anual de traballadores/as afiliados/as en situación de alta laboral nos réximes que teñen cuberta a continxencia de accidente de traballo. Polo tanto, este indicador ofrece datos máis precisos ca a simple comparación de cifras absolutas de accidentes e confirma a deterioración das condicións de traballo e da prevención de riscos laborais. Por sectores, o índice de incidencia aumenta un 8,24 % na pesca, un 7,67 % na construción, un 4,68 % nos servizos, un 2,31 % na agricultura e un 1,80 % na industria. No que atinxe á gravidade dos accidentes, aumentan todos os tipos pero máis, en proporción, os mortais: no ano 2014 houbo 59 accidentes mortais en xornada laboral, 12 máis ca no 2013 (soben un 25,53 %). A situación foi especialmente tráxica na pesca, sector no que perderon a vida 20 homes (no 2013 faleceron seis homes e unha muller). En proporción, incrementáronse moito os accidentes mortais en xornada de traballo nas persoas novas e nas que tiñan pouca antigüidade no seu posto de traballo: un 200 % nas persoas entre 20 e 24 anos e un 166,67 % nas que levaban entre tres e seis meses no seu posto. Tamén merece especial mención a incidencia destes accidentes entre as persoas cun contrato temporal: das 59 que perderon a vida en xornada de traballo, 20 tiñan este tipo de contrato. A gravidade da situación apréciase na súa verdadeira dimensión cando nos comparamos coas restantes comunidades autónomas: Galicia é a segunda comunidade que rexistra máis accidentes mortais, tanto en cifras absolutas como relativas (índice de incidencia). O descenso dos accidentes in itinere só se notou nos leves: os graves aumentan un 20 % e os mortais, un 166,67 %. As mulleres tamén son as máis prexudicadas neste tipo de accidentes xa que se rexistran dous máis ca no 2013 fronte a 65 menos nos homes. Segue sendo preocupante a infradeclaración de enfermidades profesionais. No 2014 declaráronse 1124 enfermidades profesionais en Galicia (570 en mulleres e 554 en homes) pero desas, só 588 causaron baixa (o 52 % sobre o total de partes comunicados). Nos casos de enfermidades profesionais causadas por axentes carcinóxenos (grupo VI), chama a atención que o ano pasado só se recoñeceran dous casos en homes e sen baixa (un parte está encadrado no sector da agricultura e o outro na construción).

7 Número 60 - abril de 2015 GaliCia SiNdiCal Investir en prevención é sinónimo de investir en calidade: a saúde e a seguridade son compoñentes esenciais da calidade do traballo e teñen sido indicadores prioritarios nas estratexias adoptadas no ámbito da Comunidade Europea e, polo tanto, trasladadas e asimiladas no Estado español e comunidades autónomas. Porén, vinte anos despois da aprobación en España da Lei de prevención de riscos laborais (LPRL), asistimos a un retroceso sen parangón porque se abandona, aínda que resulte paradoxal, o apoio e fomento ás políticas públicas de prevención de riscos e saúde laborais. Fálannos de recuperación económica e saída da crise pero, a que prezo? Prodúcese un novo auxe de falecementos nos posto de traballo, e iso por non falarmos dos centos de miles de persoas que enferman debido aos riscos laborais sen que se lles recoñezan os dereitos asistenciais máis básicos, tanto médicos como económicos. É unha realidade e unha evidencia incuestionable a crecente e escandalosa infradeclaración de enfermidades profesionais, cuestión que se mantén como un dos maiores retos no eido da prevención de riscos (o que non se coñece non se pode previr). Polo tanto, crise económica, condicións precarias na contratación, abuso empresarial e falta de interese dos distintos gobernos (central e autonómicos) son o caldo de cultivo perfecto para un novo aumento da sinistralidade laboral, especialmente en Galicia. Ao longo do ano 2014 producíronse accidentes laborais, 59 deles mortais; a eles súmanse os accidentes in itinere, 2755, dos cales 8 foron mortais. É dicir, faleceron 67 traballadores e traballadoras e producíronse accidentes relacionados co posto de traballo. Pero se isto xa de seu é dificilmente asumible por ningún goberno que se prece de moderno, topámonos con que somos a segunda comunidade autónoma en accidentes mortais, só por detrás das de Andalucía e A Rioxa, respectivamente. Ante tal situación, que fai o Goberno da Xunta? Recorta orzamentos para a prevención nas empresas, facilita modificacións das normas lexislativas para facelas máis laxas e que as empresas non teñan tantas trabas administrativas nin tantos controis das autoridades laborais e debilita premeditadamente os organismos autónomos encargados de velar pola seguridade e a saúde, permitindo, de paso, un maior control político destes. Un claro exemplo son os últimos cambios no Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral: a aprobación da nova estrutura organizativa deste organismo (terá como órganos de goberno unha presidencia e un consello reitor, o que trae consigo cambios na súa composición, definición e funcións) pretende dar entrada a unha organización sindical sectorial cuxo ámbito é exclusivamente o da función pública e cuxa porcentaxe de representación global é de apenas un 3 % (na propia función pública a súa representatividade está lixeiramente por riba do 15 %). Con esta manobra asegúranse un maior control político e, ademais, torpedean a participación de organizacións sindicais maioritarias moito máis críticas e eficientes á hora de defenderen os intereses da clase traballadora. É máis, outra evidencia deste afán de control patolóxico afecta aos centros territoriais do propio instituto a través doutra modificación na súa estrutura que consegue eliminar o grao de autonomía e toma de decisións que o persoal técnico destes tiña en materia inspectora de cuestións de seguridade e saúde. É posible que nun futuro próximo determinadas empresas non teñan que sufrir «molestas» actuacións de inspección e control, especialmente as relacionadas cos accidentes de traballo, para así manter unha política clientelar e vasala do actual goberno da Xunta de Galicia. Outro grande afectado pola situación actual de «alegría desregulatoria» e que ten e terá unha gran repercusión na saúde dos traballadores e traballadoras é o sector dos servizos de prevención, coa nova lei de mutuas, da que xa temos falado nesta publicación. Daquela, o labor dos sindicatos cobra cada vez máis relevancia na denuncia e defensa dos dereitos da clase traballadora. Cómpre frear e reverter esta situación xa, e debemos transmitir unha mensaxe clara e contundente á sociedade civil: talvez esteamos saíndo da crise (algo que non parece tan certo) pero os dereitos que como xente traballadora e como cidadanía estamos perdendo en todos os niveis dificilmente volveremos alcanzalos a curto ou medio prazo, como non freemos entre todos esta deriva desatinada cara a unha sociedade totalmente privatizada e en mans de mercadores fenicios. 7

8 GaliCia SiNdiCal Número 60 - abril de CCOO considera un «desastre sen paliativos» os datos da enquisa de poboación activa (EPA) do primeiro trimestre do ano, que eleva a o total de persoas desempregadas. Entre xaneiro e marzo perdéronse no noso país empregos. En comparanza co resto do Estado, a destrución de postos de traballo foi maior, do 1,29%, fronte á media estatal do 0,65 %. A secretaria de Emprego do sindicato, Maica Bouza, insta a Xunta a «reaccionar» e a «facer un exercicio de responsabilidade política» que lle permita a Galicia saír da crise. O elevado número de persoas sen emprego «obriga a Xunta a actuar xa», afirma a secretaria de Emprego de CCOO. «Galicia ten competencias e é hora de que as exerza», insiste Bouza. Neste punto, a sindicalista critica que o Goberno galego non está a responder como debería «nin no papel de empregador nin no de xestor do público», aspectos en que dispón de marxe para actuar. Canto ao sector empresarial, Bouza repróchalle «usar a crise para axustar os cadros de persoal», razón pola que cre que agora debería «amosar compromiso e sentido de país» creando emprego e recuperando o poder adquisitivo dos salarios. «Sen recuperación do emprego, dos salarios e da actividade económica, non poderemos saír da crise», conclúe a sindicalista. Análise da EPA No primeiro trimestre, as persoas máis prexudicadas son as mulleres (9500 ocupadas menos fronte a 3400 ocupados menos) e as que teñen entre 25 e 54 anos (hai ocupadas menos O desemprego aumenta por terceiro trimestre consecutivo entre 25 e 54 anos fronte a 2200 ocupadas máis nas menores 24 anos e 2600 máis en maiores de 55 anos). Por sectores, hai persoas ocupadas menos nos servizos, 2400 menos na industria e 200 menos no sector primario; na construción, en cambio, aumenta en A secretaria de Emprego de CCOO ve «preocupante» que só aumente a ocupación nun dos sectores que «fracasaron coa crise», polo que coida posible «reincidir en vellos problemas». CCOO acudiu á sede do Ministerio de Industria para entregar os milleiros de sinaturas que o sindicato recolleu en todo o estado durante a campaña que desenvolveu contra a pobreza enerxética. Segundo informa a Federación de Pensionistas e Xubilados de CCOO, en Galicia recolléronse máis de 4000 adhesións a esta iniciativa. Con esta campaña, CCOO reivindica a posta en marcha das medidas necesarias para garantir a subministración de gas e electricidade a toda a poboación. O sindicato pide, ademais, evitar os cortes de subministración naqueles casos en que as necesidades económicas non permitan afrontar o pagamento. A Asociación Galega pola Defensa da Sanidade Pública e Emilio Fernández Zunzunegui foron galardoados este ano nos Premios Primeiro de Maio ao Compromiso Social e á Solidariedade, que entregou a Unión Comarcal de Vigo. No acto, que tivo lugar o 24 de abril, interviñeron a secretaria xeral comarcal, Amelia Pérez, o secretario xeral de CCOO de Galicia, Xosé Manuel Sánchez Aguión, e o secretario confederal do sindicato, Ignacio Fernández Toxo. A Unión Comarcal de CCOO de Vigo destaca que a Asociación Galega en Defensa da Sanidade Pública leva décadas protagonizando unha longa historia de análise, de estudo, de propostas e de «traballo unitario sen ánimo exclusivista», coa intención de sumar defensores «de algo tan vital e tan importante como é a atención sanitaria pública». Emilio Fernández Zunzunegui, Magis, fillo e neto de mestres, exerceu a súa profesión entre o Val Miñor e Vigo. Tras formarse na Universidade Politécnica de Madrid e na de Santiago de Compostela, o seu «marcado compromiso social» levouno a participar nos movementos estudantís, políticos e asociativos, así como a afiliarse a CCOO; pero tamén a padecer o cárcere durante a ditadura e a transición. Colaborou activamente no desenvolvemento das escolas de verán de CCOO, coas que pretendeu mellorar a cualificación profesional docente nun momento en que a Administración practicamente non a ofertaba.

9 Número 60 - abril de 2015 GaliCia SiNdiCal n CCOO adianta en oito delegadas e delegados o segundo sindicato CCOO gañou de novo as eleccións sindicais do persoal laboral da Consellaría de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. O sindicato conseguiu 24 delegados e delegadas en todo o país, o que lle serve para revalidar a súa condición de primeiro sindicato no ámbito. Comisións Obreiras mellorou os seus resultados nestas eleccións Con estes resultados, CCOO supera en oito delegadas e delegados o segundo sindicato, diferenza maior á de hai catro anos. Tamén incrementa a súa representatividade, que sobe do 36,06 % ao 42,1 %. A primeira fase das eleccións afectou unicamente as provincias da Coruña, Ourense e Pontevedra, mentres que as votacións da de Lugo terán lugar o vindeiro mes de maio. CCOO agradece a confianza depositada nas súas candidaturas, que considera un «aval» do traballo realizado nos últimos anos. CCOO gañou as eleccións en Vitrasa, empresa concesionaria do servizo público de autobús de Vigo. CCOO considera que o resultado é «a proba dun bo labor sindical», pois sitúase agora como primeira forza na empresa malia que hai catro anos quedara no terceiro lugar. Nunhas eleccións en que participou o 99,75 % do censo, Comisións foi o sindicato máis votado nos dous colexios electorais, o que lle serviu para duplicar a súa representación no comité de empresa, situándose agora con catro delegados e delegadas dos trece que se elixían. A continuación, con tres representantes no órgano, sitúanse a UGT, a CIG e a USO. 9 A Federación de Servizos á Cidadanía de CCOO de Galicia gañou as eleccións sindicais no diario lugués El Progreso. Fíxoo, ademais, aumentando a súa representación no comité de empresa. Hai catro anos, CCOO lograra cinco dos nove delegados e delegadas que compoñen o comité de empresa; agora, seis. Con este resultado, duplica en representación o segundo sindicato no xornal. CCOO volveu gañar as eleccións en Zara nos centros de traballo da provincia de Pontevedra. Tras as votacións, CCOO conseguiu seis delegados, a metade do total. A continuación quedou a CIG, con catro, e en terceiro lugar a UGT, con dous. O sindicato agradécelle ao persoal de Zara que revalide a súa confianza nas candidaturas de Comisións e garante a continuidade dun «bo traballo sindical». A Federación de Servizos de CCOO volveu gañar as eleccións sindicais en Tecnologías Plexus, principal empresa do sector das tic na comarca de Compostela, e que emprega máis de 350 traballadores e traballadoras. A representación do sindicato incrementouse de catro a nove delegadas e delegados, isto é, do 44,44 % ao 69,23 %, o triplo que a segunda organización, a UGT. CCOO revalidou a súa condición de primeiro sindicato en Telefónica de España nos centros de traballo que a empresa ten en Galicia. Rematado o proceso electoral, CCOO ve incrementada a súa representación, ata o punto de que case a metade dos 48 delegados e delegadas que se elixían pertencían ás candidaturas deste sindicato, concretamente, 22.

10 GaliCia SiNdiCal Número 60 - abril de A«pertinaz (e providencial) seca» que asolou o mapa social e político do país permitiulles aos prebostes do franquismo manterse dacabalo do poder sen máis argumentos que a razón da forza. «Os españois non estamos preparados para a democracia», repetían con obstinación para convencernos de que a tranca era o mellor antídoto ante calquera intento de participación na vida política e de que votar en liberdade era un anatema herético propio das podrecidas democracias europeas. O mesmo Franco o ínclito ordenaba: «Hagan como yo, no se metan en política» en castelán, xaora. En 1977, o pobo recuperou a democracia, pero a semente e o espírito do «todo atado e ben atado» seguían instalados nunha boa parte da cidadanía. Un feito acontecido nunha parroquia luguesa é un bo botón de mostra: durante a campaña das primeiras eleccións democráticas que se celebraban desde a guerra civil, o apoderado de Alianza Popular convocou os cabeza de familia do lugar e repartiulles persoalmente os sobres coa candidatura de AP para cada un dos membros do fogar con dereito a voto, coa encomenda de que o levasen o día das eleccións e o metesen na urna habilitada para o efecto. Cambio de sobres Advertido de tal suceso, o apoderado da Unión de Centro Democrático chama á tardiña, a toque de campá, a toda a veciñanza, xúntaa no adro da igrexa e mándaa ir polos sobres que ao mediodía repartira AP. Despois de recollelos un por un, entrégalles no seu lugar outros sobres, iguais por fóra, coa candidatura da UCD. Tedes que desculpalo! É un home tan ocupado que equivocou o maletín dos sobres foi toda a súa explicación. O 93 % dos votos daquela mesa electoral foron para a UCD. Groucho Marx, humorista intelixentísimo e corrosivo dicía: «Estes son os meus principios. Se non lle gustan, teño outros». SEN COMENTARIOS representantes sindicais de bombeiros de toda Galicia reuníronse na sede nacional de CCOO de Galicia o pasado 17 de abril. Neste acto anunciaron mobilizacións o vindeiro 15 de maio contra a privatización e o intrusionismo profesional

11 GaliCia SiNdiCal Número 60 - abril de 2015 F rancisco Martínez Leira, Pancho o Guerrilleiro, é un claro expoñente das extremosas dificultades vividas nos anos posteriores á guerra civil. Anos de moita fame, de restricións económicas e, no político, dun férreo control e dunha represión brutal polo réxime franquista. Pancho naceu no ano 1916 na pequena aldea de Ombre (Pontedeume). Coma moitos campesiños da contorna, buscou traballo na Constructora Naval Ferrolana e fixou a súa residencia en Mugardos. As duras condicións laborais no estaleiro agudízanse cando o salario en especie (o «cartucho do aceite») mingua de medio a cuarto litro, o que orixina a famosa «folga do aceite» no ano 1946 na Bazán. Pancho, xunta outros compañeiros, impulsa a folga e participa nela canda cinco mil traballadores máis. O aparato represivo da ditadura fundamentalmente a Garda Civil somete a Pancho a un seguimento e acoso que o obriga, finalmente, a «botarse ao monte». A súa muller, María Romero Ramos, estaba a piques de traer ao mundo o seu terceiro fillo cando Pancho soubo que ían por el e tivo que fuxir. Na decisión de se botar ao monte influíu tamén que a Garda Civil asasinara o seu cuñado Florentino Iglesias pai de Xosé Manuel Iglesias, que anos máis tarde sería dirixente de CCOO. Pancho incorporouse á guerrilla, que naquel momento se atopaba nunha situación de debilidade pola detención dos líderes comunistas José Gómez Gayoso e Antonio Seoane. No ano 1951 convértese en xefe da IV Agrupación Guerrilleira, en substitución de Francisco Rey Balbís (Moncho), fuxido en Francia. A Garda Civil non foi só contra os guerrilleiros, tamén contra as súas familias. A María Romero maltratárona brutalmente na súa vivenda en presenza dos seus dous fillos menores a maior estaba en Bermeo. Logo, a ela enviárona ao cárcere da Coruña e os cativos ingresáronos no hospicio da cidade. O momento duro que vivía a guerrilla levou o PCE do que era militante e dirixente Pancho a limitar a acción guerrilleira e poñer máis énfase no labor político nos centros de produción. Isto daría como resultado, xa nas seguintes décadas, a creación das Comisións Obreiras. Antes diso, no ano 1954, Pancho cae abatido nun enfrontamento coa Garda Civil en Ombre, a mesma parroquia onde nacera. Converteuse nun claro exemplo de resistencia, de loita polas liberdades, nun símbolo de loita antifranquista. Na imaxe superior, fotografía de Pancho; sobre estas liñas, portada do segundo volume das Biografías obreiras de Ferrol NOTA: Este artigo toma como base as páxinas dedicadas a Pancho no libro Biografías obreiras de Ferrol (volume 2), editado pola Fundación 10 de Marzo e CCOO. 11

12 GaliCia SiNdiCal Número 60 - abril de Aseguran os seus defensores que ningún xogador de naipes lle ensina o seu xogo ao contrario, pero este évos un de tafures no que aparentes contrarios fan a compangada para lles sacar os cartos aos incautos, que somos nós, e deixalos «en coiros». O acordo empezou a negociarse a mediados de 2013 e apenas se soubo nada del ata que se filtraron algúns documentos. Era tal o que neles se descubría sobre os intentos de apropiarse da capacidade dos gobernos para decidir sobre a política económica e non só a comercial, que a reacción pública forzou que a Comisión Europea deixase entrar algunha luz, ao tempo que recoñecía a total falta de transparencia no proceso. Daquela, en outubro de 2014 fixéronse públicas as directrices de negociación que se acordaran en xuño de 2013, bases sobre as que as partes levaban meses negociando. Tamén se fixo unha enquisa a toda Europa, dirixida a institucións, empresas e mesmo persoas a título individual. Chegaron unhas respostas e o 97 % delas foron negativas. Nin caso. Tamén se acabou permitindo que deputadas e deputados europeos accederan aos textos de negociación propostos pola UE. Iso si, só a quen o pedise e, ademais, un a un, sen móbiles nin cámaras fotográficas, sen papel nin bolígrafo e cun tempo máximo de dúas horas para analizar os documentos. E que acontece cos textos de negociación da parte estadounidense? Nada: prohibiron o acceso a eles. Máis do 80% das reunións preparatorias foron cos grupos de presión que representan as grandes corporacións económicas; as restantes, con organizacións sociais, ecoloxistas e sindicais, para tentar convencelas das bondades do tratado. Pero que contén o TTIP para ter que nos enfrontar a el? Repasemos nocións básicas. O neoliberalismo, isto é, a teoría económica hexemónica nos EUA e na UE, ten como principio fundamental que a economía a dirixen os mercados e que os mercados se autorregulan. O papel dos poderes públicos limítase a impedir que haxa obstáculos para o libre mercado. Entre a UE e os EUA non hai hoxe ningún problema para o libre comercio; os aranceis case non existen, só serven de escusa. As grandes corporacións de ambos os lados do Atlántico só procuran obter beneficios onde agora as lexislacións proteccionistas non llelo permiten: nos servizos públicos; na enerxía; nas industrias química, alimentaria e farmacéutica; na propiedade intelectual Para iso teñen que eliminar as proteccións públicas, harmonizando á baixa as lexislacións nestas dúas grandes áreas económicas. Nos rescates de Grecia, Portugal e Irlanda, así como nas leoninas condicións impostas a España, Italia e os demais países do sur de Europa, o primeiro que se esixiu foi a privatización de empresas e servizos públicos e a rebaixa de dereitos económicos e de protección social da maioría da poboación. A chamada «depreciación competitiva» e a reforma laboral non son máis que chanzos nesa harmonización dos dereitos laborais europeos cos dos EUA, que non asinaron a meirande parte dos convenios da OIT sobre dereitos laborais. Debilitar a negociación colectiva e os sindicatos fai parte dese plan. Calquera norma laboral que atranque o beneficio empresarial ha ser eliminada. O TTIP contén dúas graves ameazas á democracia: o Consello de Cooperación Regulatoria (CCR), polo que pasarán, como control previo, as medidas lexislativas que queiran aprobar os gobernos, con capacidade de bloquealas se as consideran lesivas para os seus intereses; e o «mecanismo de resolución de disputas entre os investidores e os Estados» (ISDS), que deixa de lado os poderes xudiciais constitucionais de cada país para substituílos por tribunais privados «integrados por expertos». Os mercados fanse coa soberanía CCOO editou en Galicia un díptico informativo sobre o ttip dos estados, impedíndolles lexislar a prol da maioría social. O libre mercado constrúese sobre a privación de liberdades da cidadanía. A frase «tiranía dos mercados» acada o seu pleno significado co TTIP. O principio neoliberal da libre competencia arrómbano. O TTIP é forzar un cambio na correlación de forzas capitalistas na disputa polos mercados. Hai que impedir que os países emerxentes (os chamados BRIC: Brasil, Rusia, a India e China) ocupen o espazo económico. Os disturbios en Brasil ou en Rusia non son algo alleo a esa disputa. Unha cidadanía informada e mobilizada é a mellor arma para impedirmos esta ameaza antidemocrática. Os traballadores e traballadoras con CCOO e os demais sindicatos á fronte, as confederacións sindicais de Europa e os EUA temos o deber de opoñernos ao TTIP.

13 GaliCia SiNdiCal Número 60 - abril de 2015 reforma laboral quería revitalizar o emprego reducindo custos de man de obra para, así, recuperar a produtividade e competitividade perdida. Isto deu froitos, pois as estatísticas din que España volve crear emprego e faino, ademais, cun PIB do 1,4 %. Porén, a realidade é que a desvalorización do emprego e dos salarios esta aquí e chegou para ficar. Crecen o PIB e o emprego, pero os custos laborais van máis amodo: nas grandes empresas, o emprego creceu un 1,8 % mentres que os salarios baixaron un 0,8 %. Se a isto lle sumamos a non-aplicación de convenios, as modificacións substanciais das condicións laborais, a potenciación do convenio de empresa fronte ao sectorial e o atraso nas revisións, atopámonos con grandes perdas salariais. A Perda de poder adquisitivo Medir a evolución real non é doado, pois temos a seguridade de que os salarios caen, pero non sabemos canto. A enquisa de custos laborais márcanos un descenso do 0,5 % no cuarto trimestre do 2014, o INE dinos que se reduciron o 7,2 % desde o En resumo: hai persoas ás que, de maneira clara, se lles baixou o 13 A explotación nas subcontratas é unha das caras da desvalorización salarial; na imaxe, protesta do pesoal de Liteyca, en Lugo, durante a folga das subcontratas de Movistar soldo e outras ás que, aparentemente, só se lles conxelou. Doutra banda, a estatística de convenios recolle incrementos salariais no que vai de ano do 0,58 %, pero son subas nominais, non reais. Ademais, só afectan a traballadoras e traballadores baixo a protección dun convenio. Hai quen di que perdemos un 8 % de poder adquisitivo en cinco anos xa sen lle sumar a inflación, que nos dispararía ao 17 %. Se tamén temos en conta como demostra un recente estudo de CCOO que o retroceso nos soldos é maior na poboación que menos cobra e que ten contratos a tempo parcial, o castigo é dobre, o que provoca un incremento das desigualdades salariais. A desvalorización salarial ten mil caras; en Galicia, diríase que case un millón. Están as persoas que cobran menos, malia que traballan o mesmo; as que traballan máis, pero cobran igualmente o mesmo; as que perderon o emprego e atoparon outro, pero con menos salario; as horas extras non pagas; a explotación nas subcontratas Así non saímos da crise Os resultados coñecémolos: negativos efectos económicos e sociais, contracción do consumo malia que, disque, algo máis de competitividade. Pero permitídeme acabar este comentario cunha reflexión: como é posible que as empresas cotizadas na bolsa gañaran o ano pasado millóns de euros, un incremento do 64 % respecto ao 2013? A resposta é clara: á nosa custa! Como diremos na rúa o Primeiro de Maio, así non saímos da crise!

14 Número 60 - abril de 2015 Órgano de comunicación do Sindicato Nacional de CCOO O PUNTO XE Por X. rodríguez s medios de comunicación ocupan un lugar central na nosa sociedade. Cumpren, ou deberían, unha tripla función de información, formación e entretemento cun alcance universal: todas e todos consultamos algún medio de comunicación ao longo do día, sexa en soporte televisivo, radiofónico, papel ou dixital. A normativa electoral prohibe determinado tipo de comportamentos, como as inauguracións, non tanto polo feito en si, senón pola transcendencia que poden chegar a ter grazas á repercusión nos medios. Así mesmo, os poderes públicos teñen prohibido contratar campañas na prensa que atenten contra a «obxectividade e transparencia do proceso electoral» ou que difundan os «logros obtidos» por unha xestión política. O Casualidade? Polo tanto, non quedan prohibidas con carácter xeral as campañas institucionais, malia ás cada vez máis numerosas voces que así o piden: por mor da delicada situación económica da maior parte das empresas de comunicación, coidan que campañas, neste tipo de períodos, talvez non sexan demasiado éticas. «Que voces máis malpensadas», poderá pensar alguén. E serán, pero a realidade é que, con moi poucos días de diferenza, a Xunta destinou case un millón de euros a dúas campañas publicitarias. A escolla do momento non parece casual, non.