Guía didáctica TODO É PERCUSIÓN
Índice O espectáculo: Todo é percusión... 3 Sinopse... 3 Memoria didáctica e de mediación... 4 Xustificación e descripción da unidade didáctica... 4 Obxectivos... 5 Contidos do espectáculo relacionados co corrículo docente... 6 Estratexia metodolóxica... 8 Actividades de aprendizaxe... 9 Imaxes do espectáculo... 13 Enlaces de interés... 16
O espectáculo: Todo é percusión Duas, acompañada da compañía Exire, prepara para esta ocasión un espectáculo centrado nos ritmos que xeramos día a día. Para asegurar un bo contido didáctico fusiónanse obras de grandes e recoñecidos autores como John Cage ou Steve Reich con obras compostas expresamente para esta ocasión. Sinopse Todo é percusión é un espectáculo didáctico de aproximadamente 45 minutos de duración destinado ós alumnos que cursan 2º e 3º ciclo de educación primaria así como ensinos de educación secundaria. O espectáculo levarase a cabo polo dúo de percusión Duas e dúas bailarinas de arte contemporáneo, que se identifican baixo o nome de Exire, co obxetivo principal de chegar ó Arte Total a través da ligazón das distintas artes: música, danza e teatro. A vida queda reducida, en esencia, ó ritmo, que comezamos a considerar música cando tomamos conciencia do mesmo. O punto de mira principal de este concerto didáctico é precisamente iso, esaxerar os ritmos que atopamos en todos e cada un dos nosos movementos diarios para crear música a partir dos mesmos. Abordase un argumento sinxelo, adecuado ó público seleccionado. Recréase un día da vida cotidiana de catro rapazas, compañeiras de piso,
dende que soa o despertador ata que remata a xornada laboral nunha fábrica, pasando por diversos episodios do día a día, como a realización das tareas domésticas, a preparación do almorzo... Memoria didáctica e de mediación Xustificación e descripción da unidade didáctica O espectáculo Todo é percusión foi creado dende a súa orixe con unha finalidade puramente didáctica, onde preténdese ver a percusión como un instrumento ó alcance de todos. Todo o mundo pode crear música a partir dos obxectos cos que convivimos, só hai que tomar conciencia de este aspecto. O proxecto nace con esta idea principal, e iso é precisamente o que se pretende transmitir ós xovenes espectadores. A presente guía didáctica ten como funcións básicas orientar e asesorar o traballo de mediación na aula para poder acadar unha serie de obxectivos que serán plantexados a continuación. Por un lado, trataremos de ofrecer toda a información relevante acerca do tipo de espectáculo ao que se vai asistir, así como das formacións encargadas da interpretación. Por outro lado proponse a realización de obradoiros creativos nos que os nenos e as nenas experimenten e creen coas suas mans de maneira que se sintan parte activa e protagonista dentro do espectáculo ó que asistirán.
Obxectivos Obxectivos xerais a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática. b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na aprendizaxe, e espírito emprendedor. c) Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e audiovisuais d) Posibilitar que as manifestacións artísticas teñan presenza constante na vida do alumnado formando parte de múltiples aspectos da súa socialización e da súa comunicación. e) Fomentar no alumnado a interpretación e a análise crítica para comprender que todas as formas de arte son expresión de ideas e mesmo de sentimentos de persoas. Obxectivos específicos. 1. Ofrecer recursos didácticos enfocados cara a percusión corporal e a súa aplicación na aula. 2. Participar en actividades musicais con actitude aberta, interesada e respectuosa, tomando conciencia como membro dentro dun grupo valorando as contribucións de tódolos membros.
3. Coordinar o movemento e desenvolver as capacidades motrices fundamentais. 4. Desenvolver a concentración. 5. Realizar un acercamento ós instrumentos de percusión así como á súa construción. 6. - Proporcionar un acercamento ós compositores relacionados có espectáculo. 7. Aumentar a conciencia dos ritmos diarios. 8. Axudar a disfrutar e valorar as diferentes manifestacións musicais. 9. Mostrar aplicacións prácticas de ritmos con obxectos diarios, así como coñecer e probar as diferentes técnicas para extraer sons agradables dos diferentes materiais: fregar, percutir, falar... 10. Ligar as diferentes artes: música, danza, teatro. 11. Aprender as normas de comportamento usuais para a asistencia a un espectáculo de estas características. Contidos do espectáculo relacionados co corrículo docente Respecto ó apartado de contidos, traballaránse de maneira equitativa os tres bloques de contidos establecidos no Decreto 105/2014, de 4 de Setembro polo que se establece o currículo da Educación Primaria na Comunidad Autónoma de Galicia e os establecidos no Decreto 86/2015, de 25 de Xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Cominidade Autónoma de Galicia. Os diferentes contidos quedarán repartidos entre o traballo realizado na aula previamente á asistencia ó concerto didáctico e na propia asistencia ó concerto.
Contidos para os ensinos de educación primaria Bloque 1. A escoita. Procúrase que o alumnado tome conciencia dos sons que do seu ámbito, así como das posibilidades sonoras dos materiais e dos obxectos do seu contexto. Faise fincapé na audición activa de manifestacións musicais de distintas orixes e no respecto no proceso da audición. Bloque 2. A interpretación musical. O alumnado é protagonista absoluto neste bloque, cuxo obxectivo é a creación de produtos musicais de diferentes estilos, usando diversas técnicas compositivas e con finalidades distintas. Centrámonos tamén en que o alumnado valore o traballo colaborativo, o respecto cara ás demais persoas e a avaliación con intención de mellorar. Bloque 3. A música, o movemento e a danza. Este derradeiro bloque está destinado ao desenvolvemento da expresividade e a creatividade do alumnado desde o coñecemento e a práctica da danza. Comézase pola coordinación motriz e a conciencia do desprazamento no espazo, e chégase finalmente ao nivel de creación e expresión de sentimentos co movemento. Contidos para os ensinos de educación secundaria obrigatoria. Os elementos do currículo básico da ensinanza secundaria obrigatoria organizáronse en catro bloques, moi relacionados entre si, que comparten múltiples elementos: "Interpretación e creación" integra a expresión instrumental, vocal e corporal coa improvisación e a composición musical, o que permitirá ao alumnado participar da música dunha forma activa; "Escoita" pretende crear a primeira actitude fundamental cara a esta arte e dotar o alumnado das ferramentas básicas para gozar dela a través da audición e a comprensión do feito musical; "Contextos musicais e culturais"
relaciona a música coa cultura e a historia, dá a coñecer o valor do patrimonio musical español e galego, e ensina a identificar o estilo e as características distintivas da música que delimitan cada período histórico básico; e finalmente, "Música e tecnoloxías" pretende abranguer o coñecemento e a práctica da interacción entre música e novas tecnoloxías. Todo é percusión céntrase sobretodo nos dous primeiros bloques: Interpretación e creación e Escoita. Preténdese así memo, desenvolver no alumnado as seguintes competencias básicas: - A competencia social e cidadá. - A competencia cultural e artística. - A competencia para aprender autonomía e iniciativa persoal. Estratexia metodolóxica Empregaráse no desenrolo da presente Unidade Didáctica unha metodoloxía activa, sendo as persoas encargadas de levala a cabo có alumnado meras mediadoras e coordinadores. O protagonismo absoluto recae sobre o alumnado, sendo eles os que construirán o seu propio coñecemento. A continuación ofrécese unha serie de propostas didácticas acorde con esta metodoloxía.
Actividades de aprendizaxe Ofrecemos a continuación, unha serie de propostas didácticas, enfocadas tanto ó mundo da percusión en xeral como ó espectáculo de Todo é percusión en particular. Algunhas das actividades propostas presentarán dous niveles de dificultade. O nivel 1 está pensado para as ensinanzas de educación primaria mentres que o nivel 2 está pensado para o secundaria. Non obstante, poderase sempre empregar o nivel que se considere oportuno. Todas as actividades propostas poden ser modificadas, ampliadas ou reducidas en función das necesidades de cada centro, do tipo de alumnado e do tempo destinado a esta actividade. ACTIVIDADE 1 : COÑECER AS NORMAS DE ASISTENCIA A UN CONCERTO Antes de asistir a un espectáculo de estas características débense coñecer unha serie de normas básicas de comportamento. Elaboraremos dúas listas. Baixo a cara feliz escribiremos as accións que están permitidas durante un concerto e baixo a cara triste as accións que poderían afectar a un bo desenvolvemento do espectáculo. ACTIVIDADE 2: OS NOMES PROPIOS DO ESPECTÁCULO. (Dous niveis de dificultade) Coñeceremos con esta actividade os nomes propios máis destacados do espectáculo para que cando chegue o momento de asistir ó concerto estemos familiarizados co nome dos compositores e dos intérpretes que farán posible este espectáculo.
Nivel 1. Atopa na seguinte sopa de letras estas palabras: 1.CASEY 2. JOHN 3. ED 4. CAGE 5. DUAS 6. ARGENZIANO 7. DRIADAS 8. REICH 9. CANGELOSI 10. STEVE Relaciona cada nome co seu apelido. J _ C _ C C E_ A _ S R Agora que xa coñecemos tódolos nomes Podes unilos coa súa imaxe correspondente? (Xogo interactivo de quen é quen)
- Nivel 2. Maior dificultade da sopa de letras. Xogo interactivo con imaxes e vídeos de quen e quen. Aproximación a algunha das obras máis destacadas dos compositores anteriores. ACTIVIDADE 3. OS INSTRUMENTOS DE PERCUSIÓN. Os compositores da actividade 2 son compositores importantes para os percusionistas. Coñeces os instrumentos de percusión? Coa seguinte actividade familiarizarémonos con algúns dos instrumentos máis importantes desta familia. - Dous niveis de dificultade relacionados coa identificación dos instrumentos de percusión: Presentar debuxos de moitos instrumentos para que coreen os de percusión. Nomealos.
ACTIVIDADE 4. OS INSTRUMENTOS EMPREGADOS NO ESPECTÁCULO TODO É PERCUSIÓN. Ademáis dos propios instrumentos de percusión, pódense empregar outros obxectos para a producción de sons. A John Cage gustáballe esta idea, e empregouna nalgunha das súas obras máis importantes como Living Room Music. En Todo é percusión, poderemos escoitar como soan algúns destes obxectos sonoros convertidos en instrumentos de percusión. - Encrucillado cos obxetos empregados como instrumentos de percusión durante o espectáculo. ACTIVIDADE 5. A CONSTRUÍR O NOSO PROPIO INSTRUMENTO DE PERCUSIÓN. ATENCIÓN!!! As intérpretes de Duas teñen unha petición especial. Queren que levedes o voso propio instrumento ó espectáculo para poder tocar con elas. As persoas encargadas de levar a cabo a unidade didáctica realizarán este obradoiro creativo co alumnado, facilitando as bases para a construcción dos instrumentos que logo os alumnos deberán levar o día do concerto para complementar a actividade cunha segunda parte o día do espectáculo. Os instrumentos que podemos construír son tambores, maracas, castañolas
ACTIVIDADE 6: PERCUSIÓN CORPORAL O corpo é un bo instrumento de percusión mediante o cal podemos producir diferentes sons, en función das partes do corpo que percutamos e da intensidade do golpe. Acompañaremos as bases de percusión creadas con texto inventado polos alumnos, co fin de coordinar a expresión corporal e da lingua. Imaxes do espectáculo
Enlaces de interés INTÉPRETES E COMPOSITORES http://www.caseycangelosi.com/perc.htm http://www.stevereich.com/ http://johncage.org/ https://www.facebook.com/duas-168785536808657/?fref=ts www.asdriadas.blogspot.com VÍDEOS DAS OBRAS MUSICAIS EMPREGADAS NO ESPECTÁCULO o Theatric Nº1 Casey Cangelosi https://www.youtube.com/watch?v=_kg7bmumnoe o Stinking Garbage Ed Argenziano https://www.youtube.com/watch?v=kpirlqy89xg o Living Room Music Jonh Cage https://www.youtube.com/watch?v=sohjrfr1yvw o Clapping music Steve Reich https://www.youtube.com/watch?v=hh1j06bmhdq o Music for pieces of Wood Steve Reich https://www.youtube.com/watch?v=mv_8uap_qri LINK DO ESPECTÁCULO COMPLETO https://www.youtube.com/watch?v=lu4wkmacmxk