KNJIGA PREDMETA PRVOG CIKLUSA STUDIJA Studijski programi: Psihologija i Andragogija

Transcription

1 UNIVERZITET ZA POSLOVNI INŢENJERING I MENADŢMENT BANJA LUKA FILOZOFSKI FAKULTET Despota Stefana Lazarevića bb Banja Luka KNJIGA PREDMETA PRVOG CIKLUSA STUDIJA Studijski programi: Psihologija i Andragogija 1

2 Sadržaj ISTORIJSKI UVOD U PSIHOLOGIJU 1 METODOLOGIJA PSIHOLOŠKIH ISTRAŢIVANJA 2 PSIHOLOGIJA OPAŢANJA 3 STATISTIKA U PSIHOLOGIJI I 4 OSNOVI ANATOMIJE I FIZIOLOGIJE CNS 5 ENGLESKI JEZIK I 6 PSIHOLOGIJA UĈENJA 7 KOGNITIVNA PSIHOLOGIJA 8 SOCIOLOGIJA 9 MOTIVACIJA I EMOCIJE 10 ENGLESKI JEZIK II 11 UVOD U FILOZOFIJU IP 12 INFORMATIKA IP 13 UVOD U ETIKU IP 14 ORGANIZACIONO PONAŠANJE 15 PSIHOMETRIJA I 16 HUMANA GENETIKA 17 PSIHOLOGIJA PAMĆENJA I MIŠLJENJA 18 UVOD U RAZVOJNU PSIHOLOGIJU 19 UVOD U PSIHOLOGIJU LIĈNOSTI 20 PSIHOMETRIJA II 21 PSIHOLOGIJA INDIVIDUALNIH RAZLIKA 22 SOCIJALNA PERCEPCIJA I INTERAKCIJA 23 PSIHOLOGIJA LIĈNOSTI 24 RAZVOJNA PSIHOLOGIJA 25 KVALITATIVNA ISTRAŢIVANJA U PSIHOLOGIJI IP 26 PSIHOLOGIJA SVJESTI IP 27 PRIMJENA KOMPJUTERSKIH TEHNOLOGIJA U PSIHOLOGIJI IP 28 EKSPERIMENTAKNI NACRT IP 29 OPŠTA PSIHOPATOLOGIJA 30 OSNOVE PSIHOLOGIJE RADA 31 UVOD U KLINIĈKU PSIHOLOGIJU 32 UVOD U PEDAGOŠKU PSIHOLOGIJU 33 SOCIJALNO-EMOCIONALNI RAZVOJ 34 2

3 PSIHOLOGIJA DJETINJSTVA I MLADOSTI 35 PSIHOLOGIJA NASTAVE I UĈENJA 36 SOCIJALNA PATOLOGIJA 37 OSNOVE PSIHOLOGIJE GRUPA 38 PSIHOLOGIJA U MARKETINGU 39 PSIHOLOGIJA UMJETNOSTI IP 40 PSIHOLOGIJA SPORTA IP 41 PSIHOLOGIJA RELIGIJE IP 42 KARIJERA IP 43 MIROVNA PSIHOLOGIJA IP 44 PRAKTIKUM IZ PEDAGOŠKE PSIHOLOGIJE IP 45 ODABRANE TEME IZ STATISTIKE I PSIHOMETRIJE 46 AKADEMSKE VJEŠTINE 47 METODE KLINIĈKE PROCJENE 48 OPŠTA PSHIPATOLOGIJA-POSEBNI DIO 49 PSIHOPATOLOGIJA GRUPNIH PROCESA 50 UVOD U PSIHOTERAPIJU I SAVJETOVANJE 51 PSIHOLOGIJA DAROVITOSTI 52 PSIHOLOGIJA PORODICE 53 PSIHOLOGIJA KOMUNIKACIJE 54 INŢENJERSKA PSIHOLOGIJA I ERGONOMIJA 55 PONAŠANJE POTROŠAĈA I MARKETING IP 56 PSIHOLOGIJA MEĐULJUDSKIH ODNOSA NA RADU IP 57 OSNOVE PEDAGOGIJE SA DIDAKTIKOM IP 58 VANŠKOLSKA PEDAGOGIJA IP 59 KOMUNIKACIJSKE VJEŠTINE 60 OSNOVE PSIHOTERAPIJKOG RADA SA DECOM I ADOLESCENTIMA IP 61 PSIHOLOGIJA DJECE SA POSEBNIM POTREBAMA IP 62 INTERVENCIJE U KRIZI 63 SOCIJALANA PSIHOLOGIJA 64 ENGLESKI JEZIK I 65 METODOLOGIJA ANDRAGOŠKIH ISTRAŢIVANJA 66 ISTORIJA OBRAZOVANJA ODRASLIH 67 OPŠTA ANDRAGOGIJA 68 OPŠTA PEDAGOGIJA 69 OPŠTA PSIHOLOGIJA 70 PSIHOLOGIJA LIĈNOSTI 71 3

4 PSIHOLOGIJA UĈENJA 72 SOCIOLOGIJA OBRAZOVANJA 73 DRUŠTVENA ANTROPOLOGIJA 74 ANDRAGOGIJA RADA 75 ENGLESKI JEZIK II 76 STATISTIKA U ANDRAGOGIJI 77 PSIHOLOGIJA ZRELOG DOBA I STARENJA 78 ANDRAGOŠKA DIDAKTIKA 79 UĈENJE ODRASLIH 80 STRUĈNO OBRAZOVANJE ODRASLIH 81 SOCIOLOGIJA KULTURE 82 SOCIOLOGIJA RADA 83 ORGANIZACIJA OBRAZOVANJA ODRASLIH 84 RAZVOJ LJUDSKIH RESURSA 85 STRUĈNA PRAKSA 86 MENADŢMENT U OBRAZOVANJU 87 ANDRAGOGIJA SLOBODNOG VREMENA 88 SOCIJALNA ANDRAGOGIJA 89 4

5 Naziv Godina Status Šifra Istorijski uvod u psihologiju 1. obavezan PS-IUP Cilj : Upoznavanje sa istorijskim razvojem psiholoških ideja do formiranja psihologije kao samostalne nauke. Student je upoznat sa istorijskim korijenima razvoja psihologije; predmetom, Ishod : zadacima i savremenim odreċenjem psihologije, osnovnim zadacima psihologa i naĉinima primjene psiholoških saznanja u praksi.student će biti osposobljen da prepozna,razlikuje i analizira istorijske korijene psihologije. Istorijski korijeni razvoja psihologije; Predmet, zadatak i savremeno odreċenje psihologije; Struktura psihologije kao nauke; Strukturalizam; Funkcionalizam; Sadrţaj : Psihoanaliza; Bihejviorizam; Geštalt psihologija; Asocijacionizam; Fenomenologija i egzistencijalizam; Humanistiĉka psihologija;moderna medicina i fiziologija; Raĉunarska metafora; Kognitivizam ; Postmoderna psihologija aktivno uĉešće u procesu nastave Radonjić, S. (1999). Uvod u psihologiju. Beograd: Zavod za udţbenike i nastavna sredstva. Hothersall, D. (2002). Povjest psihologije. Zagreb. Naklada slap. Savić, J (2007). Posmoderna psihologija. U: Kreativnost, izgradnja zajednice i razvoj. Banja Luka: Filozofski fakultet. Predavanja, konsultacije, seminarski rad 1

6 Naziv Godina Status Šifra Metodologija psiholoških istraţivanja 1. obavezan PS-MET Predmet ima za cilj da studente osposobi za razumijevanje i primjenu osnovih pojmova i principa nauĉne metodologije i procesa sticanja nauĉnog saznanja. Predmet takoċe ima zadatak da studente upozna sa svim kljuĉnim koracima izvoċenja empirijskih istraţivanja u psihologiji, od identifikacije i utvrċivanja Cilj : karakteristika varijabli, preko odabira uzorka, nacrta i postupaka statistiĉke obrade podataka, do pisanja izvještaja istraţivanja. Glavna funkcija jeste da stvori temelj za razumijevanje i kritiĉko suċenje za kasnije sadrţaje tokom studija psihologije i da, na poĉetku studijskog programa, studente ohrabri i osposobi za usvajanje nauĉnog naĉina razmišljanja. Student je u stanju da razumije glavne odlike nauĉne metodologije i nauĉnog saznanja (nulta hipoteza, dokazivanje nasuprot potvrċivanju, statistiĉke greške, nauĉno nasuprot zdravorazumskom shvatanju teorije...). Student razumije osnovne Ishod : faze i karakteristike psiholoških istraţivanja, poĉevši od ispravne identifikacije vrsta varijabli i njihovih nivoa mjerenja, preko odabira tipa uzorka i vrste nacrta, do uvaţavanja etiĉkih implikacija i specifiĉnosti pisanja nauĉnih izvještaja u psihologiji. Studenti bi takoċe trebali da budu obuĉeni kako da vrše osnovne pretrage psiholoških nauĉnih ĉlanaka. Izlaganje gradiva slijedi hronološke faze empirijskih psiholoških istraţivanja, okvirno obuhvatajući navedene velike teme: upoznavanje sa osnovnim principima nauĉne metodologije i metodologije psiholoških istraţivanja; odabir teme, Sadrţaj : prikupljanje informacija i vrste istraţivanja; objekti istraţivanja i odabir uzorka; vrste varijabli i relacije meċu njima (poseban osvrt na korelaciju); podaci i mjerenje; glavne vrste istraţivaĉkih nacrta u psihologiji (frekvencijski, varijansni, korelaciono-regresioni i kompleksniji tipovi); izvještaji psiholoških istraţivanja (obuhvata i pitanja autorskih prava, etike, kao i osnovne aspekte APA standarda). Prisustvo nastavi i vjeţbama ili izvršavanje dodatnih aktivnosti u svrhu nadoknade ovih obaveza u sluĉaju izostanaka s nastave. Obavezno ĉitanje probranih psiholoških nauĉnih ĉlanaka. Todorović, D. (2008). Metodologija psiholoških istraživanja. Beograd, RS: Centar za primenjenu psihologiju. Fajgelj, S. (2016). Metode istraživanja ponašanja (šesto izdanje). Beograd, RS: Centar za primenjenu psihologiju. Materijal s predavanja i vjeţbi (prezentacije, odabrani ĉlanci iz nauĉnih ĉasopisa, video material, skripte ). Predavanja, vjeţbe, konsultacije, izrada seminarskog rada odnosno primjera nacrta istraţivanja Aktivnosti u nastavi 10 Pismeni / Istraţivaĉki rad / Usmeni 30 Kolokvijum-i 2x30 Seminar-i / 2

7 Šifra Naziv Godina Status Psihologija opaţanja 1. obavezan PS-POP Cilj : Ishod : Sadrţaj : Sticanje znanja o baziĉnim perceptivnim procesima, upoznavanje sa standardnim metodološkim i teorijskim pristupima problemu opaţanja, razumijevanje filozofske dimenzije problema opaţanja i razumijevanje biološke dimenzije perceptivnih procesa. Od studentа se oĉekuje dа bude sposobаn zа rаzumijevаnje i reprodukciju znаnjа o osnovnim problemimа psihologije opaţanja, rаzumijevаnje i primjenu relevаntnih metodа u okviru psihologije opaţanja, rаzumijevаnje relevаntnih metodа u okviru neopsihofizike i detekcije signаlа, reprodukciju znаnjа o аnаtomskim i fiziološkim osnovаmа ĉulnih sistemа (koţа, stаtikа, ukus, miris, sluh, vid), reprodukciju znаnjа o psihološkim osnovаmа ĉulnih sistemа (koţа, stаtikа, ukus, miris, sluh, vid), rаzumijevаnje klasiĉnih i savremenih teorijа i modelа koji objаšnjаvаju percepciju. Psihofizika, senzorni procesi i percepcija: osnovni pojmovi iz psihologije opaţanja, filozofski uvod, istorija gnoseoloških pitanja opaţanja, fiziĉki, neurofiziološki i fenomenološki domeni opaţanja, kvalitet senzacije, Milerov zakon specifiĉne energije nerava, indikatori osjetljivosti senzacija, donji i diferencijalni prag, klasiĉna psihofizika, Veberov i Fehnerov zakon, neopsihofizika, mjerenje konstantne greške u opaţanju geometrijskih iluzija: Miler-Lajerova iluzija i horizontalno-vertikalna iluzija, prostornog praga na koţi psihofiziĉkom metodom granica, diferencijalnog praga osjetljivosti teţine metodom konstantnih draţi, greške u lokalizaciji na koţi, klasifikacija ĉula, zajedniĉka svojstva senzornih sistema, teorija detekcija signala, teorija informacije, opšte karakteristike koţne osjetljivosti, bol, termopercepcija, dodir, kinestezija, osjetljivost na statiku i dinamiku, ĉulo ukusa, ĉulo mirisa, zvuk, graċa ĉula sluha, nervni putevi i centri slušne osjetljivosti, teorije slušne osjetljivosti, psihofiziĉka ispitivanja atributa slušne senzacije, graċa organa ĉula vida, svjetlost, optiĉki nerv, optiĉki trakt, subkortikalni relejni centri, talamus, mreţnjaĉa, neurofiziološke osnove opaţanja boja, psihofizika opaţanja boja, teorije opaţanja boja, primarni i sekundarni vizuelni korteks, više vizuelne zone, konstantnosti opaţanja objekata, vizuelne iluzije, osjeti i opaţaji, proksimalni i distalni stimulusi, opaţanje vremena, percepcija prostora, percepcija kretanja, figura-pozadina, dio-cjelina, perceptivna organizacija, percepcija objekata (površina, forma), perimetrija i stereoskopija, klasiĉne teorije opaţanja (strukturalizam, funkcionalizam, geštalt-teorija i reakcije na geštalt-teoriju), savremene teorije opaţanja (kognitivistiĉki pristup, konstruktivizam, ekološki pristup: teorija direktne percepcije). Predrag Ognjenović (2007). Psihologija opažanja. Beograd: Nauĉna knjiga. Zdravković, S. (2008). Percepcija. Zrenjanin: Gradska narodna biblioteka Ţarko Zrenjanin. Ognjenović, P. (2006). Osećaj i mera. Beograd: Mostart. Gvozdenović, V. (2011). Vizuelna paţnja. Beograd: Univerzitet u Beogradu, Filozofski fakultet. Kretch, D. i Crutchfield, R. S. (1978). Elementi psihologije. Beograd: Nauĉna knjiga. Peĉjak, V. (1981). Psihologija saznavanja. Sarajevo: Svjetlost. Pinnel, J. P. (2002). Biološka psihologija. Jastrebarsko: Naklada Slap. Rathus, S. A. (2000). Temelji psihologije. Jastrebarsko: Naklada Slap. Interaktivna predavanja, powerpoint-prezentacije, vjeţbe, diskusija, rad u malim grupama, seminarski rad Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena Aktivnosti u nastavi Do 10 Pismeni Do 100 Kolokvijum-i Do 80 ( ) Seminar-i Do 10 (5 + 5) 3

8 Naziv Godina Status Šifra Statistika u psihologiji 1. obavezan PS-ST Cilj : Sticanje osnovnih teorijskih znanja i veština neophodnih za statistiĉku analizu podataka u psihologiji. Student razumije osnovne pojmove i koncepte deskriptivne statistike i statistike Ishod : zakljuĉivanja. Student je u stanju da odabere prikladan postupak statistiĉke obrade podataka i da ga izvede, kako u papir-olovka, tako i u softverskom modalitetu (uz akcent na izvoċenje analiza putem statistiĉkog softvera). Upoznavanje sa osnovnim postulatima i vaţnošću statistike. Deskriptivna statistika (mjere centralne tendencije i mjere varijabilnosti). Normalna raspodjela. Grafiĉko Sadrţaj : prikazivanje podataka. Osnovni koncepti statistike zakljuĉivanja. Korelacija. UtvrĊivanje razlika izmeċu dvije aritmetiĉke sredine (t-test). Analiza kontingencijskih tabela / hi-kvadrat. Prisustvo nastavi i vjeţbama ili izvršavanje dodatnih aktivnosti u svrhu nadoknade ovih obaveza u sluĉaju izostanaka s nastave. Petz, B. (2004). Osnovne statističke metode za nematematičare. Zagreb, HR: Jastrebsko Naklada Slap. Pallant, J. (2009). SPSS priručnik za preživljavanje (3. izdanje). Beograd, RS: Mikro knjiga. Cohen, J. (1992). A Power Primer. Psychological Bulletin, 112(1), Materijal s predavanja i vjeţbi (prezentacije, odabrani ĉlanci iz nauĉnih ĉasopisa, video material, skripte ). Predavanja, vjeţbe, konsultacije, praktiĉni rad u statistiĉkom softveru. Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena Aktivnosti u nastavi 25 Pismeni / Istraţivaĉki rad / Usmeni 25 Kolokvijum-i 2x25 Seminar-i / / 4

9 Naziv Godina Status Šifra Osnovi anatomije i fiziologije CNS 1. izborni PS-OAF Sticanje osnovnih znanja o graċi i funkciji nervnog sistema, elektriĉnim i Cilj : hemijskim procesima koji posreduju u funkcijama nervnog sistema, kao i o naĉinu na koji nervni sistem ostvaruje kontrolu nad ostalim fiziološkim procesima u organizmu. Student će biti upoznаt sа bаziĉnim neurofiziološkim procesimа i biti u Ishod : mogućnosti dа аnаlizirа i povezuje pojedine delove mozgа sа konretnim funkcijаmа. Mozak i ponašanje neurobiološke osnove psiholoških procesa; Pregled graċe nervnog sistema; Tipovi ćelija u nervnom sistemu: nervne i glijske ćelije. Receptorsko-efektorni sistem; Jonska osnova bioelektriĉnih potencijala Sadrţaj : potencijal mirovanja i akcioni potencijal; Hemijska signalizacija u nervnom sistemu sinaptiĉka transmisija, neurotransmiteri i receptori; Ĉulne ćelije i receptorska transdukcija; Centralni i periferni nervni sistem; Razviće i plastiĉnost nervnog sistema. Fiziologija nervnog sistema. Mira Pašić, Društvo pishologa Srbije. Predavanja, vjeţbe, konsultacije Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena 5

10 Šifra Naziv Godina Status Engleski jezik I 1. obavezan PS-EJ Studijski program(i): Menadţment, Finansije i bankarstvo, Marketing, Ekonomska diplomatija Cilj je da studenti ovladaju osnovnim strukturama engleskog jezika, koje će im omogućiti dalje napredovanje u oblasti poslovne i profesionalne komunikacije. Posebna Cilj : paţnja u nastavi poklanja se jeziĉkim vještinama, ĉijim se uvjeţbavanjem usvajaju i odreċeni gramatiĉki oblici i pravila neophodna za dalji rad u jeziku. S obzirom da je u pitanju osnovni, odnosno poĉetni kurs, studenti bi po završetku istog Ishod : trebali biti sposobni za baziĉno sporazumjevanje na engleskom jeziku. Pozitivan ishod podrazumijeva usvajanje osnovnih gramatiĉkih struktura i opšteg vokabulara. Grammar Verb to be; Possessive adjectives, Verb to be (questions, negatives); possessive s Present Simple, Opposite adjectives (old young...), Verb phrases with help, make, serve, relax, eat out... Present Simple practice, Revision of grammar, There is /are; How many / much...? Prepositions of place; some / any; this/ that/ these/ those, Can / can t; could, Was / were; was born; verbs translate, check, laugh, Past Simple regular / irregular Sadrţaj : verbs, Time expressions last night, yesterday... Revision of grammar Vocabulary Hello & goodbye; countries The family; food and drink;in a cafe; prices A letter from America Social expressions: I m sorry, Excuse me?...leisure activities dancing, skiing Rooms; household goods Places: cinema, pub... directions! Countries and languages On the phone Directory Enquiries Special occasions Thanksgiving, Happy birthday! Reading and speaking George Washington and Margaret Thatcher - Liz and John Soars, New headway, Oxford University press, Dodatna - Ljubica P. Mirić V. Gramatika engleskog jezika sa veţbanjima, Beograd:Zavet, Popović LJ., Popović M., Gramatika engleskog jezika kroz testove, Beograd: Zavet, Michael S., The Good Grammar Book, Cambridge University Press. Nastava se odvija kroz sistem predavanja i vjeţbi. Na ĉasovima se obraċuje gradivo iz udţbenika, a nastavnik donosi i dodatne materijale kojima se omogućava uvjeţbavanje i bolje savladavanje predviċenog gradiva. Redovne zadaće i konsultacije, te kontinuiran proces provjeravanja usvojenog putem parcijalnih provjera znanja. Nastava iz jezika je uvijek interaktivna i u toku jednog predavanja, odnosno vjeţbi, primjenjuje se kombinacija razliĉitih nastavnih metoda kako bi se postigli optimalni rezultati. Studenti će redovno da rade i tzv. case studies, odnosno simulaciju stvarnih poslovnih problema i situacija, gdje će kroz diskusiju i grupni rad diskutovati o problemu i pokušati pronaći rješenje. Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena 6

11 Šifra Naziv Godina Status Psihologija uĉenja 1. obavezan PS-PSU Upoznаvаnje studenаtа: 1. sа osnovnim, operаcionаlno definisаnim oblicimа uĉenjа: klаsiĉnim uslovljаvаnjem i instrumentаlnim uĉenjem; 2. sа osnovnim komponentаmа memorije: ĉulnom, operаtivnom i dugotrаjnom memorijom; 3. sа procesimа pаţnje i prepoznаvаnjа oblikа; 4. sа relаcijаmа uĉenjа i memorije. Osposobljаvаnje studenаtа: 1. dа reprodukuje znаnjа o procesimа i funkcijаmа Cilj : uĉenjа i pаmćenjа, posebno o memorijskim domenimа u kojimа se sklаdište svа ljudskа znаnjа i informаcije, 2. dа reprodukuje znаnjа o osnovnim nаcrtimа koji se koriste u istrаţivаnjimа uĉenjа i memorije, njihove podvrste i nаĉine obrаde podаtаkа koje oni podrаzumevаju; 3. dа rаzume i/ili pretpostаvi veze koje postoje izmeċu funkcije opаţаnjа i sklаdištenjа informаcijа koje su primljene sа ĉulа; 4. dа rаzume integrаtivnu i аdаptivnu ulogu uĉenjа i trаjаnjа nаuĉenog u memoriji. Od studentа se oĉekuje dа nа krаju kursа bude sposobаn dа: reprodukuje znаnjа o osnovnim oblicimа uĉenjа i osnovnim strukturаmа memorije; reprodukuje znаnjа o osnovnim nаcrtimа koji se koriste u istrаţivаnjimа uĉenjа i memorije; uoĉi i Ishod : rаzume integrаtivni i аdаptivni znаĉаj uĉenjа i pаmćenjа; u potpunosti rаzume posebne funkcije koje rаzliĉiti memorijski domeni imаju u svаkodnevnom ţivotu ljudi; uoĉi i rаzume ulogu i znаĉаj memorije i uĉenjа zа svаkodnevni ţivot ljudi, kаo i dа dovede ovа sаznаnjа u ve zu sa profesionаlnim rаdom psihologа. I Uĉenje i memorijа Istorijski kontekst prouĉаvаnjа uĉenjа i memorije; Definicije i relаcije uĉenjа, memorije i pаmćenjа. II Klаsiĉno uslovljаvаnje. III Instrumentаlno uĉenje i potkrepljivаnje. IV Ostаli oblici uĉenjа. V Rаni procesi obrаde i ĉuvаnjа informаcijа Strukturа memorije (Model Atkinsonа i Šifrinа i Teorijа nivoа obrаde); Ĉulnа memorijа; Prepoznаvаnje oblikа i pаţnjа. VI Sadrţaj : Operаtivnа memorijа Trаjаnje i kаpаcitet operаtivne memorije; Mаnipulisаnje informаcijаmа u operаtivnoj memoriji; Stаtus operаtivne memorije i Bedlijev model rаdne memorije. VII Dugotrаjnа memorijа Orgаnizаcijа pojmovа u dugotrаjnoj memoriji; Propozicije; Šeme: znаnjа o kontekstu; Vizuelne informаcije; Epizodiĉkа memorijа. Vuĉić,L. (1989), Pedagoška psihologija, Savez društava psihologa Srbije, beograd Radonjić, S. (1985), Psihologija uĉenja (knjiga prva), Zavod za udţbenike i nastavna sredstva, Beograd Radonjić, S. Psihologija uĉenja (drugi dio), Zavod za udţbenike i nastavna sredstva, Beograd Predavanja, vjeţbe - praktiĉna nastava: primena i uveţbavanje principa aktivnog uĉenja te pisanje izvještaja o istom, konsultacije Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena 7

12 Šifra Naziv Godina Status Kognitivna psihologija 1. obavezan PS-KOG Upoznаvаnje studenаtа:sа rаzliĉitim аspektimа simboliĉkih i integrаtivnih procesа, sа višim kognitivnim procesimа kаo što su: zаkljuĉivаnje i suċenje koji poĉivаju nа simboliĉkim procesimа, sа ekspertskim i kreаtivnim mišljenjem, sа procesimа rešаvаnjа problemа i mišljenjа,sа osnovimа veštаĉke inteligencije. Osposobljаvаnje studenаtа:dа reprodukuje znаnjа o osnovnim psihiĉkim procesimа i funkcijаmа, posebno o simboliĉkim Cilj : i integrаtivnim procesimа;dа reprodukuje znаnjа o osnovnim nаcrtimа koji se koriste u i dа rаzume i/ili pretpostаvi veze koje postoje izmeċu osnovnih psihiĉkih procesа i funkcijа, s jedne i viših, odsnosno kognitivnih procesа i funkcijа, sа druge strаne;dа rаzume i/ili pretpostаvi veze koje postoje izmeċu viših psihiĉkih procesа i funkcijа, s jedne strаne i fenomenа sа kojimа se psiholog susreće u profesionаlnoj prаksi, kаo što su psihiĉki poremećаji (mišljenjа, suċenjа). Od studentа se oĉekuje dа nа krаju kursа bude sposobаn dа: reprodukuje znаnjа o osnovnim psihiĉkim procesimа i funkcijаmа; reprodukuje znаnjа o osnovnim nаcrtimа koji se koriste u istrаţivаnjimа osnovnih simboliĉkih procesа, njihove podvrste i Ishod : stаtistiĉke postupke koje oni podrаzumevаju; uoĉi i rаzume integrаtivni znаĉаj simboliĉkih procesа u ukupnom sistemu psihiĉkih procesа i funkcijа; uoĉi i rаzume ulogu i znаĉаj simboliĉkih procesа zа svаkodnevni ţivot ljudi i dovede ovа sаznаnjа u vezu sа profesionаlnim rаdom psihologа. I Obrаdа jezikа Osnovni pojmovi i metode psiholingvistike; Percepcijа govorа; Obrаdа pojedinаĉnih fonemа; Obrаdа izolovаnih reĉi; Obrаdа morfologije; Obrаdа reĉenice; Prаgmаtikа i jeziĉkа komunikаcijа. II Procesi suċenjа, zаkljuĉivаnjа i donošenjа odlukа Osnovne kаrаkteristike i ĉinioci suċenjа, zаkljuĉivаnjа i donošenjа odlukа kаo аdаptivnih funkcijа ĉovekа. III Rešаvаnje problemа, Sadrţaj : ekspertsko mišljenje i kreаtivnost Rаzliĉiti pristupi u istrаţivаnju procesа rešаvаnjа problemа; Vrste problemа; Fаze rešаvаnjа problemа; Strаtegije rešаvаnjа problemа; Ekspertsko mišljenje; Kreаtivno mišljenje. IV Veštаĉkа inteligencijа Osnovni pojmovi veštаĉke inteligencije; Veštаĉkа inteligencijа nаsuprot Rаĉunаrskoj psihologiji; Pristupi u modelovаnju inteligentnih rаĉunаrskih sistemа; Znаĉаj rаĉunаrski inteligentnih modelа u psihologiji. Kostić A. (2006), Kognitivna psihologija. Zavod za udţbenike i nastavna sredstva, Beograd Robert J.Sternberg, 2004), Kognitivna psihologija, Jastrebarsko, naklada Slap Milosavljević M.,(2015), Veštaĉka inteligencija, Beograd, Univerzitet Singidunum Bedli, A.(2005). Ljudsko pamćenje, Beograd, Zavod za udţbenike i nastavna sredstva Predavanja, vjeţbe - sprovoċenje jednostаvnih eksperimentа, izvještaji sa vjeţbi, konsultacije Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena 8

13 Naziv Godina Status Šifra Sociologija 1. obavezan PS-USO Vrsta i nivo studija: Akademske studije prvog ciklusa studija (240 ) Studijski program(i): Psihologija Upoznavanje sa društveno-humanistiĉkim sadrţajima i odrednicama savremenog društva u cilju razumevanja osnovnih i globalnih društvenih porocesa. Pored opštih, Cilj : fundamentalnih znanja, poseban akcenat je na prenošenju i razvoju praktiĉnih veština i znanja, kao što je ovladavanje elementarnim metodološkim znanjima za prikupljanje relevantnih društvenih ĉinjenica. Fundamentala društveno-humanistiĉka znanja o savremenom društvu i poĉetna Ishod : obuĉenost za sociometrijska i anketna istraţivanja javnog mnjenja metodom upitnika intervjua. Sadrţaj : Metode izvoċenja nastave: Teorijska predavanja Program kursa realuzuje se kroz petnaest(15) blokova predavanja u petnaest (15) radnih nedelja u jednom semestru, od kojih su prva i poslednja nedelja predviċene za poĉetnu i završnu prezentaciju cilja i rezultata kursa. Predmet sociologije Metodologija socioloških istraţivanja Sociološke škole, pravci i teorije. Društvo i pojedinac - Sociološko odreċenje liĉnosti. Vaspitanje. Obrazovanje, uĉenje na daljinu. Društvene potrebe, slobodno vreme. Savremeni oblici otuċenja. Društvene vrednosti. Društvene grupe - Obeleţja, karakteristike, funkcije i klasifikacija. Savremene tendencije i oblici porodice i braka. Seksualnost i liĉni ţivot. Ţene, društvo i ţenski pokreti. Sajber grupe i virtuelne zajednice. Socijalna stratifikacija Oblici, kriterijumi, tipovi, savremeni izrazi. Društvena mobilnost - faktori. Socijalna kontrola. Socijalne zajednice Drţava Politiĉka struktura društva - Politiĉke partije, struktura funkcije, klasifikacija, društvena desnica i levica, alternativni pokreti. Nevladine organizacije. Birokratija.Tehnokratija. Korupcija. Masovni mediji i popularna kultura Religija Savremena tipologija globalnih društava Klasiĉna tipologija, društveno-ekonomske formacije. Savremene tipologije. Predindustrijsko društvo, industrijsko društvo, postindustrijsko društvo, revolucija informacionih tehnologija, umreţeno društvo. Globalizacija - Sociološki aspekti planetarnih promena. Redefinisanje shvatanja suvereniteta. Sistem Ujedinjenih nacija. Kosmopolitska nacija. Društvene vrednosti - pogled u budućnost. Praktiĉna nastava: - Obuka za istraţivanje javnog mnjenja primenom upitnika i izrada grupnih i pojedinaĉnih projektnih zadataka primenom socioloških metoda. - Obuka za sociometrijska istraţivanja. Pantelic-Vujanic S.: Savremena Sociologija, elektronsko izdanje, PIM Univerzitet, Banja Luka, Kombinovanje ex-catedra i interaktivne nastave, diskusione grupe, seminari, kontrolni testovi. Predispitne obaveze 9

14 Šifra Naziv Godina Status Motivacija i emocije 1. obavezan PS-MOE Cilj : Ishod : Sadrţaj : Upoznavanje studenata sa osnovnim pojmovima u oblasti psihologije motivacije i emocija, glavnim teorijskim shvatanjima i pristupima u istraţivanju u oblasti psihologije motivacije i emocija, savremenim saznanjima o fenomenološkim i funkcionalnim aspektima pojedinih motivacionih i emocionalnih procesa. Osposobljavanje studenata da koriste osnovnu nauĉnu terminologiju u oblasti psihologije motivacije i emocija, razumiju prirodu motivacije i emocija i njihov znaĉaj za funkcionisanje pojedinca, kritiĉki diskutuju probleme i nalaze emprijskih istraţivanja u oblasti motivacije i emocija. Od studenta se oĉekuje da bude sposoban da pokaţe poznavanje i razumijevanje osnovnih pojmova u oblasti psihologije motivacije i emocija, pokaţe poznavanje i razumijevanje razliĉitosti teorijskih pristupa motivaciji i emocijama, analizira primjere emprijskih istraţivanja u oblasti motivacije i emocija, u pisanoj obradi odreċenog problema u oblasti psihologije motivacije i emocija kritiĉki koristi više izvora informacija. Osnovni motivacioni pojmovi: motiv, podsticaj, potreba, instinkt, nagon. Motivacija u istorijskoj perspektivi. Teorije motivacije (instinktivistiĉke, teorije nagona, hedonistiĉke, kognitivne teorije). Fiziološka osnova motivacije. Razvoj motiva, klasifikacije i upoznavanje pojedinih motiva; Motivacija i liĉnost. Pristupi u istraţivanju i mjerenju motivacije. Emocije: pojmovno odreċenje, opis emocija i dimenzije emocionalnog doţivljaja, neurofiziološke osnove emocija, tjelesne promjene za vrijeme emocija, izraţavanje emocija. Emocije i kultura. Teorije emocija (fiziološke teorije, aktivaciona teorija, kognitivne teorije, bihejvioristiĉko shvatanje emocija). Razvoj emocija; klasifikacije emocija i upoznavanje pojedinih emocija. Obavezna literatura: 1. Ognjenović, P. i Škorc, B. (2005). Naše namere i osećanja: Uvod u psihologiju motivacije i emocija. Zemun: Gutenbergova galaksija. 2. Reeve, J. (2010). Razumijevanje motivacije i emocija. Jastrebarsko: Naklada Slap. (Poglavlja: 1 do 15). 3. Beck, R. C. (2003) Motivacija: Teorije i načela. Jastrebarsko: Naklada Slap. 4. Oatley, K. i Jenkins, J. M. (2003). Razumijevanje emocija. Jastrebarsko: Naklada Slap. (Poglavlja: 4, 5, i 9). Dodatna literatura: 1. Buck, R. (1988). Human motivation and emotion. Wiley: Chichester. 3. Franken, R. E. (1994). Human motivation. Brooks/Cole Publishing Company: Pacific Grove. 5. Plutchik, R. (1994). The psychology and biology of emotion. London: Harper Collins Publishers. 6. Weiner, B. (1992). Human motivation: metaphors, theories and research. London: Sage. 7. Beck, M. (2000). Motivacija. Jastrebarsko: Naklada Slap. 8. Savić, J. (1994). Intrinsiĉka motivacija. Beograd: Rad. 9. Brewer, M. B. i Hewstone, M. (2004). Emotion and motivation. Oxford: Blackwell Publishing. (str ). 10. Ekman, P. i Davidson, R. J. (1994). The Nature of Emotion: Fundamental Questions. New York: Oxford University Press. (str ). 11. Franken, R. (2001). Human motivation (5th ed.). Pacific Grove, CA: Brooks/Cole. (str ). 12. Yun Dai, D. i Sternberg, R. J. (2004). Motivation, Emotion and Cognition. New York: Lawrence Erlbaum Associates. (str ). Predavanja, seminarski rad, konsultacije Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena Aktivnosti u nastavi Do 10 Pismeni Do 100 Kolokvijum-i Do 80 ( ) Seminar-i Do 10 (5 + 5) 10

15 Šifra Naziv Godina Status Engleski jezik II 2. obavezan PS-EJ Cilj predavanja i vjeţbi iz Engleskog jezika II jeste da se studentima pomogne u usvajanju i korištenju poslovnog vokabulara koji su zapoĉeli prethodne godine, s ciljem pripreme Cilj : sudenata za poslovnu komunikaciju na engleskom jeziku kao i korištenje strane literature u njihovom daljem radu. Ponavljanje i obrada razliĉitih vidova poslovne i profesionalne komunikacije. Kroz razlliĉite CASE STUDY sluĉajeve studenti se osposobljavaju za: poslovno upoznavanje, telefoniranje, ostavljanje poruka, pisanje raznih oblika poslovnih pisama, zakazivanje i Ishod : organizacija sastanaka, rezervisanje hotelske sobe, naruĉivanje i primanje narudţbi, prihvatanje i odbijanje poziva, doĉek klijenata i stranih gostiju, savremeni poslovni trendovi, zabava i snalaţenje na poslovnom putu itd. Grammar Tenses present, past, future- revision; WH-questions; a / an with jobs Present tenses Present Simple nad Present Continuous Present Simple adverbs and expressions of frequency; have/have got Past tenses Past Simple nad Past Continuous Quantity: much/ many; some/ any; a few, a little, a lot of Verb patterns 1 want/hope to; enjoy/like doing; looking forward to doing... Vocabulary Countries/ nationalities; Job titles; introducing yourself Collocations, daily life In a cafe; prices, days, months, dates; leisure activities Complain about holiday problems, write telephone message Social expressions: I m sorry, Excuse me?... food and menu Sadrţaj : terms entertaining, ordering a meal Survey of problems at work adjectives describing problems Revision of vocabulary Grammar Future intentions going to and will Comparative and superlative adjectives Relative clauses who/which/that/where Synonyms and antonyms lovely, bored, beautiful, interested... Present perfect and Past Simple Tense revision Vocabulary Rooms; household goods; making bookings and checking arrangements Places: cinema, pub... directions! Travel information; Countries and languages; talking about towns Money make money, inherit... Special occasions Thanksgiving, Happy birthday!, buying and selling Interviewing for a job - Silaški N., Đurović T., Engleski za ekonomiste, Beograd: Centar za izdavaĉku delatnost Ekonomskog fakultetau Beogradu, Liz and John Soars, New headway, Oxford University press, Nastava se odvija kroz sistem predavanja i vjeţbi. Na ĉasovima se obraċuje gradivo iz udţbenika, a nastavnik donosi i dodatne materijale kojima se omogućava uvjeţbavanje i bolje savladavanje predviċenog gradiva. Redovne zadaće i konsultacije, te kontinuiran proces provjeravanja usvojenog putem parcijalnih provjera znanja. Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena 11

16 Naziv Godina Status Šifra Uvod u filozofiju IP 1. izborni PS-UFI Cilj : Upućivanje u osobeni smisao filozofske kulture, u njene osnovne dimenzije i probleme, posebno u probleme filozofske antropologije. Ishod : Razumjevanje smisla filozofske kulture, njenih osnovnih dimenzije i probleme. UvoĊenje u filozofiju preko ideje umnosti, njenog odnosa prema zapletima kritiĉke refksije i samorefleksije, i njen znaĉaj za razumevanje problema obrazovanja. U Sadrţaj : tom kontekstu razmatranje odnosa obrazovanja prema: dijalektici upitnosti; razlikovanju teorijskog i praktiĉnog ţivota; tradiciji, institucijama, prosvećenosti i (racionalnom) autoritetu; odnosima znanja i moći; nauĉnom znanju i imperativima modernog tehnološkog razvoja: nasleċu humanistiĉke i kritiĉke kulture. Kozomara M., Ĉetiri predavanja o umu Kratak kurs uvoċenja u filozofiju, Beograd, 2006 Cassirer E., Ogled o ĉovjeku, Zagreb, (studenti psihologije samo str.13-86) Predavanja, konsultacije, seminarski rad Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena 12

17 Naziv Godina Status Šifra Informatika IP 1. izborni PS-INF Studijski program(i): Grafiĉki inţenjering i dizajn Cilj : Sticanje osnovnih znanja iz oblasti raĉunarskih tehnologija i programiranja Ishod : Osnovna znanja i veštine neophodne za primenu raĉunarskih tehnologija u daljem obrazovanju i rešavanju inţenjerskih zadataka. Informacija, podatak, obrada i naĉin predstavljanja podataka, algoritam. Osnovna arhitektura i logika funkcionisanja raĉunarskog sistema. Operativni sistemi i tehnike upotrebe. Uvod u raĉunarske mreţe i tehnike korišćenja raĉunarskih mreţa. Pojam programskog sistema i oblasti primjene raĉunara. Sadrţaj : INTERNET servisi i tehnike upotrebe. Tehnike korišćenja usluţnih programa za oblikovanje teksta, tabelarno i grafiĉko prezentovanje podataka. Algoritamski prikaz postupka obrade podataka pri rješavanju inţenjerskih problema. Tehnike programiranja putem jednog, vizuelno orijentisanog jezika treće generacije. 1. Milosavljević M, Veinović M, Grubor G: Informatika, Univerzitet Singidunum, Beograd, Tepšić M, Radivojević M: Informacione tehnologije, Banjaluka koledţ i Besjeda, Banja Luka, Razni priruĉnici za izabrani programski jezik i usluţne programe Predavanja; raĉunarske veţbe; konsultacije; samostalna izrada obaveznih zadataka. Predispitne obaveze poena Završni ispit Poena 13

18 Naziv Godina Status Šifra Uvod u etiku IP 1. izborni PS-UET Upoznati studenta sa fenomenom morala i odredjenjem moralnog kriterijuma i njegove specifiĉnosti, razlike od drugih, van-moralnih kriterijuma, socijalni status Cilj : morala, pitanje moralnog relativizma, odnosa morala i religije. Upoznati studenta sa osnovnim stavkama iz metaetike, kao teorije znaĉenja i opravdavanja moralnih termina i iskaza. Ishod : Student treba da se upozna osnovnim pitanjima etike, glavnim etiĉkim teorijama, da dobije uvodnu informaciju o metaetici i o primenjenoj etici. Priroda etiĉkog mišljenja i zakljuĉivanja. Moral i etika. Odredjenje morala; Moral kao vrednosni kriterijum i kao socijalna ĉinjenica. Razgraniĉenje morala od drugih vrednosnih sfera Razgraniĉenje morala od drugih vrednosnih sfera (prava, religije, politike, ekonomije, nauke). Podela etiĉkih teorija i njihovo preliminarno ispitivanje. Sadrţaj : Metaetika. Metaetika teorija znaĉenja vrednosnih termina i iskaza. Metaetika teorija opravdavanja vrednosnih termina i iskaza. Poĉeci filozofije morala. Poĉeci filozofije morala; distinkcija fizis/nomos; Sokrat i sofisti. Konvencionalizam. Kulturni i etiĉki relativizam. Odnos religije i morala. Psihološki i etiĉki egoizam. Klasiĉni Utilitarizam Bentam i Mil. Savremeni utilitarizam. Deontološka etika. Etika prima facie duţnosti, etika vrlina. Primenjena etika, normativni principi, priroda moralne argumentacije. Peter Singer, Uvod u etiku, ĉetvrti dio (str ) i poglavlja 10, 37, 39, 42 i 46. T. Nejgel, O ĉemu je zapravo reĉ. Vrlo kratak uvod u filozofiju, 6-8 J. Babić, "Metaetika" Predavanja, konsultacije, seminarski rad 14

19 Naziv Godina Status Šifra Organizaciono ponašanje 1. obavezan PS-ORP (240 ) Cilj : Upoznavanje psihološke dinamike radnog ponašanja i saradnje ljudi u organizacijama sa posebnim akcentom na upravljaĉki deo strukture /menadţment/ Student će biti osposobljen za profesionalno analiziranje ponašanja zaposlenih u organizacijama /individualni nivo/, kao i za analizu strukture i dinamike Ishod : organizacije kao specifiĉnog socijalnopsihološkog fenomena. Ova znanja su osnova za razvijanje razliĉitih veština rukovoċenja i izgraċivanja funkcionalnih oblika organizacionog ponašanja. Teorijska nastava Problemi, predmet prouĉavanja i oblast discipline Organizaciono ponašanje. Mašinske i psihološke teorije organizacije: pristupi: nauĉne organizacija rada, ljudskih odnosa i ljudskih resursa. Sadrţaji socijalne razmene pojedinca i organizacije. Motivacioni modeli organizacionog ponašanja u razliĉitim teorijskim pristupima. Subjektivna pozadina organizacionog ponašanja: organizacijski relevantne osobine i dimenzije liĉnosti, opaţanje i atribucija. Socijalna motivacija i neformalno organizovanje. Dinamika organizacijskih uloga : funkcionalno usklaċivanje uloga kroz slobodnu socijalnu interakciju, prevazilaţenje konflikata, Sadrţaj : preoptereċenja i neodreċenosti uloga. Sistemi uloga. Izgradnja grupne strukture organizacije. Intragrupna i intergrupna dinamika organizacijskih grupa. Likertov model preklapajućih i povezujućih grupa. Komplementarnost sistema uloga i sistema grupa u organizaciji. Konflikti i upravljanje konfliktima. Organizacijska funkcionalizacija neformalnih komunikacija neformalnih uloga i neformalnih grupa. Psihologija menadţmenta-osnovni pojmovi; Organizaciona klima i kultura; Praktična nastava Izrada sociometrijske strukture radnih grupa; Izrada organigrama za pojedina preduzeća; Analiza motivacije zaposlenih na osnovu pojedinih teorijskih modela. Upoznavanje i primena psiholoških instrumenata u menadţmentu Franceško, M. i B. Mirković (2008). Organizaciono ponašanje: moć poznavanja organizacionog ponašalja. PIM. Banja Luka. Branislav Ĉukić (2005): ORGANIZACIONO PONAŠANJE U ULOGAMA I GRUPAMA, Icim plus, Kruševac. Predavanja, veţbe, konsultacije, seminarski radovi, studije sluĉaja, monološka i dijaloška metoda, samostalni i grupni rad 15

20 Naziv Godina Status Šifra Psihometrija I 2. obavezan PS-PS Razumijevanje osnovnih pojmova i teorija psihološkog mjerenja, upoznavanje sa Cilj : glavnim vrstama psiholoških mjernih instrumenata, njihovim psihometrijskim karakteristikama i fazama u konstrukciji. Student je upoznat sa glavnim teorijama mjerenja u psihologiji. Moţe dа rаzlikuje psihološke mjerne instrumente i njihove glavne metrijske karakteristike. Student Ishod : razumije osnovne faze u konstrukciji psiholoških mjernih instrumenata, prošao/la je osnovu obuku iz konstrukcije probnih psiholoških upitnika (uz akcent na upitnike saĉinjene od Likertovih ajtema) i nauĉio/la je kako da kreira bazu za unos podataka. OdreĊenje psihometrije, istorijat mjerenja u psihologiji, teorije mjerenja i mogućnost mjerenja psiholoških fenomena, priroda i porijeklo individualnih razlika. Psihometrijske karakteristike varijabli i vrste testova. Dijelovi testa, Sadrţaj : formati odgovora, skale i skaliranje u psihologiji. Karakteristike testa (uvodni osvrt). Faze u konstrukcija psihološkog mjernog instrumenta. Praktiĉne aktivnosti kreiranja psiholoških upitnika, kreiranje matrice za unos podataka, prikupljanje i unos podataka. Prikazi i diskusije o ilustrativnim psihološkim mjernim instrumentima. Prisustvo nastavi i vjeţbama ili izvršavanje dodatnih aktivnosti u svrhu nadoknade ovih obaveza u sluĉaju izostanaka s nastave. Uĉešće u grupnom projektu konstrukcije nekoliko probnih psiholoških upitnika, uz kreiranje matrice, prikupljanje i unos podataka. Samostalni prikaz nekog psihološkog mjernog instrumenta ili druge relevantne psihometrijske teme. Fajgelj, S. (2009). Psihometrija metodi i teorija psihološkog merenja (treće izdanje). Beograd, RS: Centar za primenjenu psihologiju. Bukvić, A. (2007). Načela izrade psiholoških testova (ĉetvrto izdanje). Beograd, RS: Zavod za udţbenike. Materijal s predavanja i vjeţbi (prezentacije, odabrani ĉlanci iz nauĉnih ĉasopisa, video material, skripte ). Predavanja, vjeţbe, konsultacije, konstrukcija psiholoških upitnika, kreiranje matrice podataka, prikupljanje i unos podataka. Aktivnosti u nastavi 40 Pismeni / Istraţivaĉki rad / Usmeni / Kolokvijum-i 2x30 Seminar-i / / 16

21 Naziv Godina Status Šifra Humana genetika 2. izborni PS-HGE Sticanje znanja o mehanizmima nasleċivanja, organizaciji i funkciji gena. Cilj : Razumevannje uloge gena u oblikovanju ponašanja ljudi. Razumevanju odnosa izmeċu biološke i kulturne evolucije. Ishod : Student će biti upoznat sa naĉinima nasleċivanja i najĉešćim oboljenjima sa kojima će se u svojoj praksi sretati. 1. Osnovni principi nasleċivanja. 2. Poligensko nasleċivanje. 3. Ponašanje gena u populacijama. 4. Organizacija genetiĉkog materijala. 5. Uloga gena u ponašanju (uroċeno-steĉeno, metode identifikacije gena znaĉajnih za ponašanje, genetiĉki Sadrţaj : uzroci variranja kognitivnih sposobnosti, genetiĉka osnova poremećaja kognitivnih sposobnosti i psihijatrijskih poremećaja). 6. Geni u evoluciji (genetiĉke razlike izmeċu ĉoveka i primata, genetiĉke razlike izmeċu savremenih ljudi, evolucija specifiĉnih osobina ljudi, sociobiologija i evoluciona psihologija). U okviru ovog nije predviċena praktiĉna nastava. Tucić N., Matić G O genima i ljudima. Centar za primenjenu psihologiju, Beograd. Predavanja, konsultacije, seminarski rad 17

22 Šifra Naziv Godina Status Psihologija pamćenja i mišljenja 2. obavezan PS-PPM Cilj nastave je da se studenti upoznaju sa saznanjima iz oblasti psihologije Cilj : pamćenja, mišljenja i rezonovanja, kao i sa osnovnim metodama istraţivanja i eksperimentalnim obrascima u pomenutim oblastima. Studenti će biti upoznati sa vrstama memorije, radnom memorijom i ulogom njenih komponenata u saznajnim procesima, faktorima i procesima pamćenja i zaboravljanja, ulogom zaboravljanja, odnosom pamćenja i drugih psihiĉkih Ishod : procesa i stanja, poremećajima pamćenja, individualnim razlikama u procesima pamćenja i drugim saznajnim procesima, mišljenjem (deduktivno rezonovanje, induktivno zakljuĉivanje, metode), primjenom principa psihologije pamćenja i mišljenja. Vrste memorije. Radna memorija. Paţnja i pamćenje. Faktori pamćenja. Organizacije materijala i pamćenje. Procesi, faktori i uloga zaboravljanja. Teorije zaboravljanja. Metode ispitivanja pamćenja i zaboravljanja. Autobiografsko pamćenje i sjećanje. Laţna sećanja. Problem pouzdanosti sjećanja oţivljenih u Sadrţaj : procesu psihoterapije. Uloga nekognitivnih faktora u procesima pamćenja i reprodukcije. Pamćenje, emocije i kognicija. Poremećaji pamćenja i normalno pamćenje. Deduktivno rezonovanje. Induktivno zakljuĉivanje. Rješavanje problema. Ekspertsko mišljenje. Kreativno mišljenje. Metode za ispitivanje mišljenja. Obavezna literatura: 1. Hrnjica, S. (2005). Opšta psihologija sa psihologijom ličnosti. Beograd: Nauĉna KMD. 2. Kostić, A. (2010). Kognitivna psihologija. Beograd: Zavod za udţbenike. 3. Radonjić, S. (1992). Opšta psihologija II. Beograd: Centar za primenjenu psihologiju Društva psihologa Srbije. 4. Stojaković, P. (2002). Pedagoška psihologija I. Banja Luka: Filozofski fakultet Dodatna literatura: 1. Bedli, A. (2004). Ljudsko pamćenje: teorija i praksa. Beograd: Zavod za udţbenike i nastavna sredstva. 2. Hyman, I. E., & Loftus, E. F. (1998). Errors in autobiographical memory. Clinical psychology review, 18(8), Hyman, I. E., & James Billings Jr, F. (1998). Individual differences and the creation of false childhood memories. Memory, 6(1), Loftus, E. F., & Bernstein, D. M. (2005). Rich false memories: The royal road to success. (Ed. Hili, A. ). Experimental cognitive psychology and its applications, American Psychological Association Press, Radonjić, S. (1999). Psihologija uĉenja. Beograd: Zavod za udţbenike i nastavna sredstva. 6. Radonjić, S. (1998). Opšta psihologija. Beograd: Centar za primenjenu psihologiju Društva psihologa Srbije. 7. Zarevski, P. (1994). Psihologija pamćenja i mišljenja. Jastrebarsko: Naklada Slap. Interaktivna predavanja, powerpoint-prezentacije, vjeţbe, diskusija, rad u malim grupama, seminarski rad Aktivnosti u nastavi Do 10 Pismeni Do 100 Kolokvijum-i do 80 (40+40) Seminar-i Do 10 (5 + 5) 18

23 Šifra Naziv Godina Status Uvod u razvojnu psihologiju 2. obavezan PS-URP Cilj : Ishod : Sadrţaj : Steći osnovna znanja o razvojnoj psihologiji kao nauĉnoj disciplini i specifiĉnim metodološkim aspektima istraţivanja razvojnih promena. Konkretnije, sticanje osnovnih saznanja o osnovnim pojmovima i kljuĉnim pitanjima razvojne psihologije, faktorima, zakonitostima i mehanizmima psihiĉkog razvoja, metodama prouĉavanja razvoja psihiĉkih funkcija, teorijama psihiĉkog razvoja, razumijevanje razliĉitih aspekata cjeloţivotnog psihološkog razvoja ĉovjeka, upoznati se sa specifiĉnostima fiziĉkog, emocionalnog, socijalnog i kognitivnog razvoja u razliĉitim razvojnim periodima ljudskog ţivota, biološkim i sredinskim osnovama razvoja ĉovjeka. Sticanje osnovnih saznanja o ĉiniocima, zakonitostima i mehanizmima psihiĉkog razvoja. Sticanje osnovnih saznanja o razvoju pojedinih psihiĉkih funkcija i o metodama njihovog prouĉavanja. Sticanje osnovnih saznanja o teorijama psihiĉkog razvoja. Upoznavanje sa osnovnim psihološkim karakteristikama pojedinih razvojnih perioda. Sticanje osnovnih vještina u prepoznavanju i procjenjivanju odreċenih aspekata razvoja (socijalnog, emocionalnog i kognitivnog). Razvijanje osjetljivosti za razlike u pogledu mišljenja, osećanja i doţivljavanja i ponašanja pripadnika razliĉitih uzrasnih grupa i formiranje vještina sporazumijevanja sa pripadnicima razliĉitih uzrasnih, kulturnih i socijalnih grupa kao i sa pojedincima koji u razvoju odstupaju od modalnih vrijednosti. OdreĊenje i ciljevi razvojne psihologije, osnovni pojmovi u razvojnoj psihologiji, osnovna pitanja razvojne psihologije, metode i nacrti istraţivanja u razvojnoj psihologiji, razumijevanje razvojnih faza ĉovjekovog ţivota: OdreĊenje i ciljevi razvojne psihologije; Pojam psihiĉkog razvoja; Osnovna pitanja Razvojne psihologije (nasljeċe i sredina, kontinuitet i diskontinuitet); Laiĉka i nauĉna shvatanja o psihiĉkom razvoju; Istorijski pogledi na djetinjstvo i poĉeci nauĉnog shvatanja razvojne psihologije; Koncept razvoja, razvojni procesi, razvojne norme (definicija, vrste, porijeklo, korišćenje normi) i razvojna razdoblja tokom ţivota (periodizacija razvoja); Metode i nacrti istraţivanja razvojno-psiholoških fenomena; Osnovne teorije u razvojnoj psihologiji (psihoanalitiĉke teorije: Frojdova teorija psihoseksualnog razvoja i Eriksonova teorija psihosocijalnog razvoja, teorije o uticaju okoline i uĉenja: biheveioristiĉke teorije i Bandurina socijalno-kognitivna teorija uĉenja, Pijaţeova teorija kognitivnog razvoja, Socio-kulturna teorija razvoja Vigotskog i ekološke teorije); Neurofiziološki razvoj; Prenatalni razvoj i novoroċenĉe (fiziĉke karakteristike i aktivnost, refleksi, osjetne sposobnosti, pamćenje i uĉenje); Razvojni rizici; Rani razvoj i njegovi razvojni efekti (senzorno-perceptivni razvoj u dojenaĉkoj dobi i ranom razvoju, fiziĉki i motoriĉki razvoj tokom prve dvije godine ţivota, emocionalni, kognitivni i socijalni razvoj); Rano djetinjstvo: emocionalni razvoj i izraţavanje emocija u ranom djetinjstvu, temperament i razvoj, kognitivni i socijalni razvoj; Adolescencija i razvoj u periodu adolescencije (pubertetske promjene, emocionalni, socijalni i kognitivni razvoj); Razvoj socijalnih odnosa i uticaj škole i školovanja na razvoj; Zrelo doba i starenje. 1. Jerković, I. i Zotović, M. (2005): Uvod u razvojnu psihologiju. Beograd: Centar za primenjenu psihologiju. Društvo psihologa Srbije. 2. Smiljanić, V. (1999): Razvojna psihologija. Beograd: Centar za primenjenu psihologiju. Društvo psihologa Srbije. 3. ŢiropaĊa, Lj. i Mioĉinović, Lj. (2007). Razvojna psihologija. Beograd: Ĉigoja štampa. 4. Brković, A. (2011). Razvojna psihologija. Ĉaĉak: Svetlost. 5. Furlan, I. (1991). Čovjekov psihički razvoj. Zagreb: Školska knjiga. Interaktivna predavanja, powerpoint-prezentacije, vjeţbe, diskusija, rad u malim grupama i seminarski rad Aktivnosti u nastavi Do 10 Pismeni do 100 Kolokvijum-i Do 80 ( ) Seminar-i Do 10 (5 + 5) 19

24 Naziv Godina Status Šifra Uvod u psihologiju liĉnosti 2. obavezan PS-UPL Cilj : Usvajanje fundamentalnih znanja iz psihologije liĉnosti u svetlu osnovnih pojmova filozofije kao osnove za razumevanje najvaţnijih rasprava i pristupa u ovoj oblasti. Ishod : Student je upoznat sa problemima u saznavanju i prouĉavanju liĉnosti. Osnovni meta problemi u saznavanju liĉnosti (ontološki, epistemološki, Sadrţaj : metodološki i praktiĉki); Osnovni problemi u prouĉavanju liĉnosti (problemi postojanja, lociranja, saznavanja i opisivanja liĉnosti, problem obrazlaganja ljudske delatnosti, problemi agensnosti, potencijalizma i normalnosti). D. Stojnov (2005): Od psihologije liĉnosti ka psihologiji osoba. Beograd: Institut za pedagoška istraţivanja. B. Popović (2002): Bukvar psihologije liĉnosti (str. 9-59; ). Beograd: DPS. V. Ber (2001): Uvod u socjalni konstrukcionizam (str ; i ). Beograd: Zepter Book World. D. Stojnov (2003): Psihologija liĉnih konstrukata: uvod u teoriju i terapiju (3-26, ). Beograd: Zepter Book World. K. Gergen i M. Gergen (2006): Socijalna konstrukcija: Ulazak u dijalog. Beograd: Zepter Bookworld. Predavanja, vjeţbe, konsultacije, seminarski rad 20

25 Naziv Godina Status Šifra Psihometrija II 2. obavezan PS-PS Oslanjajući se na teme obraċene u okviru Psihometrije 1, cilj jeste da ponudi obuhvatna saznanja u vezi sa postupcima utvrċivanja psihometrijskih Cilj : karakteristika psiholoških mjernih instrumenata (ukljuĉujući instrumente kreirane u okviru Psihometrije 1), sa posebnim akcentom na razliĉite vidove (psihometrijske) validacije. Student je u stanju da sortira bazu podataka. Student je u stanju da samostalno Ishod : utvrdi osnovne psihometrijske karakteristike psiholoških mjernih instrumenata i sprovede i interpretira osnovne vidove (psihometrijske) validacije. Student je u stanju da interpretira nalaze faktorskih i IRT analiza. Pripreme i sreċivanja baza podataka (identifikacija i zamjena nemogućih/pogrešnih vrijednosti, imputacija nedostajućih vrijednosti, Sadrţaj : identifikacija autlajera, raĉunanje skorova za poznate instrumente itd). UtvrĊivanje latentne strukture instrumenata i njihova psihometrijska analiza po klasiĉnom i IRT modelu eksplorativna i konfirmativna faza. Primjena i interpretacija razliĉitih tipova validacije. Prisustvo nastavi i vjeţbama ili izvršavanje dodatnih aktivnosti u svrhu nadoknade ovih obaveza u sluĉaju izostanaka s nastave. Fajgelj, S. (2009). Psihometrija metodi i teorija psihološkog merenja (treće izdanje). Beograd, RS: Centar za primenjenu psihologiju. Bukvić, A. (2007). Načela izrade psiholoških testova (ĉetvrto izdanje). Beograd, RS: Zavod za udţbenike. Materijal s predavanja i vjeţbi (prezentacije, odabrani ĉlanci iz nauĉnih ĉasopisa, video material, skripte ). Predavanja, vjeţbe, konsultacije, sortiranje matrica podataka i aplikacija psihometrijskih analiza psiholoških mjernih instrumenata. Aktivnosti u nastavi 40 Pismeni / Istraţivaĉki rad / Usmeni / Kolokvijum-i 2x30 Seminar-i / 21

26 Naziv Godina Status Šifra Psihologija individualnih razlika 2. obavezan PS-PIR Usvajanje baziĉnog fonda pojmova i informacija, razumevanje logiĉke strukture Cilj : problema i metoda Usvajanje elementarnih metodskih veština. Razumevanje praktiĉnih implikacija teorijsko-metodskih razmatranja. Korišćenje savremenih nastavno-tehniĉkih sredstava. Student je osposobljen za razumjevanje logiĉke strukture problema i metoda. Ima Ishod : usvojene elementarne metodske vještine. Razumije praktiĉnih implikacija teorijsko-metodskih razmatranja. OdreĊenje individualnih razlika i razlozi za njihovo prouĉavanje; Crta; Baziĉne crte liĉnosti i njihova unutrašnji mehanizmi; Baziĉne crte liĉnosti i emocije; Genetska/sredinska determinisanost i razvoj crta; Poremećaji liĉnosti; Kljuĉne Sadrţaj : determinante ponašanja: situacija, liĉnost i interakcija; Motivi, potrebe, nagoni, interesovanja, stavovi; Atribucija u psihologiji liĉnosti; Inteligencija, liĉnost i konstrukti»na niĉijoj zemlji«(no man s land) izmeċu liĉnosti i inteligencije; Etiĉka pitanja u ovoj disciplini. Radonjić, S. (1999). Uvod u psihologiju. Beograd: Zavod za udţbenike i nastavna sredstva. Hothersall, D. (2002). Povjest psihologije. Zagreb. Naklada slap. Savić, J (2007). Posmoderna psihologija. U: Kreativnost, izgradnja zajednice i razvoj. Banja Luka: Filozofski fakultet. Predavanja, vjeţbe - demonstracije, multinamjensko korišćenje raĉunara, istraţivaĉki rad u grupama, diskusione grupe, konsultacije 22