Territorios a examen III. Territorios a exame III
|
|
- Hilda Weaver
- 6 years ago
- Views:
Transcription
1
2 Territorios a examen III Territorios a exame III
3 CURSOS E CONGRESOS DA UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA Nº 233
4 Territorios a examen III Análisis comparado de la gestión territorial Territorios a exame III Análise comparada da xestión territorial Edición a cargo de URBANO FRA PALEO FRANCISCO JAVIER LÓPEZ GONZÁLEZ Presentación de INÉS SANTÉ RIVEIRA 2016 UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA
5 Territorios a exame III : análise comparada da xestión territorial / edición a cargo de Urbano Fra Paleo, Francisco Javier López González. Santiago de Compostela : Universidade de Santiago de Compostela, Servizo de Publicacións e Intercambio Científico, p. : il. ; 24 cm. (Cursos e congresos da Universidade de Santiago de Compostela ; 233) D.L. C ISBN: Ordenación do territorio 2. Urbanismo 3. Solo, Utilización do I. Fra Paleo, Urbano, 1961-, ed. lit. II López González, Francisco Javier, ed. lit. III. Universidade de Santiago de Compostela. Servizo de Publicacións e Intercambio Científico, ed *6: Universidade de Santiago de Compostela, 2016 Edita Servizo de Publicacións e Intercambio Científico Campus Vida Santiago de Compostela Imprime Librería Troll Dep. Legal C ISBN
6 Índice Prólogo 7 Presentación Inés Santé Riveira 9 PLANEAMENTO E XESTIÓN URBANÍSTICA Entre el amanecer y el atardecer. Gestión urbanística en Salamanca y Lugo Kristel Rodríguez, José María Tubío y Rafael Crecente La ordenación del territorio en Asturias y Galicia. Por qué la divergencia? Beatriz Suárez Sánchez, José María Tubío Sánchez y Rafael Crecente Maseda Quién se beneficia del crecimiento urbano? Málaga y A Coruña en los años del boom inmobiliario Rocío J. Domínguez Gómez, Jose María Tubío Sánchez y Rafael Crecente Maseda Análisis y validación de OpenRULES como herramienta de apoyo en la planificación de usos de suelo en el Ecuador. Aplicación en el Cantón La Troncal, Provincia del Cañar Natalia Pacurucu Cáceres, Andrés García e Inés Santé Análisis de los obstáculos institucionales para el desarrollo de la agricultura urbana en la ciudad de Lugo Ana Salgueiro Aquinoy Andrés Manuel García Lamparte XESTIÓN DE TERRAS E CAMBIOS DE USO Movilidad de tierras en Galicia. Estudio de dinámicas de uso del suelo en transacciones de compra-centa de parcelas Luis Díaz Castro, Eduardo Corbelle Rico y Francisco J. Onega López Demanda e oferta de terras nas explotacións gandeiras: quen dá máis? Estudo de caso nos concellos de Castroverde e Baleira (Lugo) David Vila García, Eduardo Corbelle Rico e Francisco José Ónega López
7 Recuperar a terra esquecida: Identificación de terras abandonadas con potencial produtivo en Galicia Manuel Carballal Fernández, Eduardo Corbelle Rico e Francisco Ónega López 165 CONFLITOS AMBIENTAIS E XESTIÓN DE RISCOS Estudio del incendio de O Barco de Valdeorras de agosto de 2012 Estela Paradelo Fernández y Urbano Fra.Paleo Geometría de las coladas de la erupción del volcán Teneguía (La Palma) de 1971 Jorge Peña López y Urbano Fra.Paleo Morfología interpretativa de alta resolución usando datos LiDAR en la cuenca hidrográfica del río Paute en Ecuador Chester Sellers, Eduardo Corbelle, Sandra Buján y David Miranda El conflicto socioambiental en la laguna A Frouxeira 259 Natalia Cosmo da Silva y Urbano Fra.Paleo PAISAXE E RURALIDADE Elección e aplicación de variables para unha posible caracterización rural dos concellos da provincia de Ourense Javier Feijoo Cortizo e Francisco Javier López González A xestión das paisaxes culturais. O caso dos Camiños de Santiago Eliska Farkova, Juan Mario Crecente Maseda, Rafael Crecente Maseda, Francisco Javier López González e José María Tubío Sánchez
8 Prólogo Continuando coa labor iniciada hai algún anos de difundir os traballos realizados polo alumnado ao finalizar os estudos do Máster en Xestión Sustentable da Terra e do Territorio da Universidade de Santiago de Compostela, presentase unha nova entrega que recolle nos distintos capítulos os resultados máis relevantes dos mellores traballos fin de máster (TFM) defendidos nos cursos e Anteriormente, editáronse dous volumes co título xenérico de Territorios a exame, un no ano 2012 co subtítulo Traballos de Ordenación Territorial, recollendo os mellores TFM do curso , e outro no ano 2013 co subtítulo Interpretando os procesos de cambio, cos do curso Nesta ocasión, combínanse dous cursos nun mesmo libro con catorce capítulos, correspondentes a outros tantos traballos fin de máster e agrupados en catro apartados atendendo á temática tratada en cada caso: planeamento e xestión urbanística, xestión de terras e cambios de uso, conflitos ambientais e xestión de riscos, e paisaxe e ruralidade. Responde esta estrutura aos contidos académicos do Máster e son mostra do coñecemento que se transmite. A traslación das ideas e coñecementos adquiridos á práctica profesional e á vida cotiá, é unha constante e un dos sinais de identidade do Masterterra, como xa se ten manifestado nas anteriores edicións, e por iso apostamos por que estes traballos, recollidos como capítulos deste libro, saian á luz unha vez máis. Sen dúbida, estes traballos recollen o esforzo de todos, do profesorado da USC e do profesorado visitante, dos expertos invitados, e, por suposto, do alumnado que se interesa por estes contidos ano tras ano. E seguiremos en novas edicións con este labor de transmisión do coñecemento sobre a terra e o territorio, reflictido nese esforzo de interpretación, revisión, colaboración, intercambio de experiencias e emprego de metodoloxías aprendidas que recolle este Máster. Como se apuntaba nunha das publicacións anteriores, a terra é o elemento aglutinador das dimensións sociais, ambientais, económicas e tecnolóxicas do territorio, sendo éste o obxecto de planificación. Esta idea aflora tamén nesta obra, coa pretensión de que se manteña nas futuras edicións do Masterterra. Urbano Fra Paleo Fco. Javier López González Coordinadores da edición 7
9
10 Recuperar a terra esquecida: identificación de terras abandonadas con potencial produtivo en Galicia. Manuel Carballal Fernández 22,a, Eduardo Corbelle Rico b, Francisco Ónega López b a Grupo de Assentamentos, Departamento de Economia Rural, Universidade Federal de Viçosa b Laboratorio do Territorio (LaboraTe), Universidade de Santiago de Compostela Resumo O tamaño das explotacións agrarias en Galicia é considerablemente inferior á media europea, o que con frecuencia supón unha eiva para a súa competitividade no contexto europeo. Un caso particular neste sentido é o das explotacións de produción de leite, moitas das cales aumentaron o tamaño da súa cabana sen un aumento acorde da superficie xestionada, e acusan como consecuencia unha excesiva dependencia de fontes externas para a alimentación dos seus animais. Ao mesmo tempo, existen en Galicia case un millón de hectáreas cubertas por mato de diferentes tipos, das que boa parte foron obxecto de utilización máis ou menos intensiva no pasado recente. É neste contexto no que se sitúa este traballo, que pretende responder á pregunta "existen áreas do territorio galego que poidan ser postas en produción en condicións satisfactorias para as explotacións actuais? E de ser así, onde se localizan?". O traballo está enfocado, polo tanto, á localización das áreas do territorio galego que se atopan actualmente en estado de abandono desde o punto de vista produtivo, e que cumpren cos requisitos teóricos do sector de vacún de leite. Estes inclúen unha produtividade mínima para o cultivo de millo forraxeiro, unha superficie contigua mínima, e unha distancia máxima desde as principais áreas de produción na actualidade. Con estas condicións, neste traballo lévase a cabo unha análise de localizacións posibles a través do sistema de información xeográfica libre GRASS. O resultado permite coñecer a localización das áreas que cumpren diferentes versións dos requisitos mencionados, e esperamos que sirva como primeiro paso no camiño de asegurar a viabilidade futura do sector agrario en Galicia. 1.Introdución O tamaño medio das explotacións do sector agrario galego é, con carácter xeral e especialmente no subsector de produción de leite, inferior ao das súas equivalentes do resto de España ou outros países da Europa 22 wmanumanu@gmail.com 165
11 occidental. Isto non foi obstáculo para que durante o pasado recente a cabana gandeira aumentase de xeito apreciable. Se ben no mesmo período a superficie agrícola utilizada media da explotación aumentou, fíxoo fundamentalmente como consecuencia da desaparición das explotacións máis pequenas, e en todo caso, non ao mesmo ritmo que o número de animais. Isto resultou nun incremento progresivo da cargas gandeira media e, como consecuencia, nunha crecente dependencia respecto de insumos externos para a alimentación do gando (Sineiro et al., 2012). Dispoñer de máis terra para a produción de pasto ou forraxe, de xeito que permita reducir a dependencia dun mercado con prezos á alza, é cada vez máis unha estratexia necesaria para a viabilidade do sector. Ao mesmo tempo, a superficie agrícola utilizada diminuíu en Galicia nun 15% no período , polo que existen na actualidade arredor de ha de mato que tiveron algún uso agrícola ou gandeiro no pasado recente (Corbelle e Crecente, 2014). É neste contexto no que un grupo de organizacións relacionadas co sector agrario en Galicia decidiron iniciar en 2013 o proxecto MobilízaTe, que ten como obxectivo a mobilización produtiva de superficies potencialmente aproveitables por explotacións agrarias existentes ou de nova creación. O alcance do proxecto, que aínda se atopa nunha fase de definición, vai máis aló do problema da viabilidade das explotacións, e ten implicacións para o mantemento do tecido social e produtivo nas áreas de interior de Galicia, ou para a redución do risco de incendios forestais. As organizacións integrantes do proxecto ao momento de escribir este traballo son a Fundación Juana de Vega, a Axencia Galega de Desenvolvemento Rural (a través do Banco de Terras de Galicia), as cooperativas Irmandiños (Ribadeo), COOGASAR (Sarria), CAP Coruña (A Coruña), MELISANTO (Melide) e SERAGRO (Ames), as explotacións gandeiras Herdanza S.L. (Mesía) e Finca a Devesa S.L. (Ponteceso), Caixa Rural e o grupo de investigación Laboratorio do Territorio (LaboraTe) da Universidade de Santiago de Compostela. 2. Obxectivos Este traballo supón unha primeira aproximación ao problema da identificación de áreas abandonadas do territorio galego que puideran ser atractivas para o sector de vacún de leite desde o punto de vista produtivo. En particular, trátase de identificar, se existen, a localización xeográfica e contía das áreas actualmente non utilizadas polo sector agrario que cumpran os requisitos establecidos polos participantes do proxecto MobilízaTe: 166
12 Unha produtividade de millo superior a 9 toneladas de materia seca por hectárea e ano. Unha superficie mínima continua de 2 hectáreas (se ben 1 ha podería ser aceptable). Unha superficie mínima acumulada, nun radio de 2 quilómetros, de 50 hectáreas. Unha distancia máxima desde as explotacións participantes no proxecto de 150 quilómetros. No contexto deste traballo, interpretamos como terra non utilizada aquela que está cuberta por mato na actualidade. 3. Materiais As fontes cartográficas empregadas neste traballo consistiron no Mapa de Capacidade Produtiva dos Solos de Galicia escala 1: (Díaz- Fierros e Gil, 1984), e o Mapa de Cultivos e Aproveitamentos (escala 1:50.000) na súa edición de , publicado polo Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio Ambiente. En particular, o Mapa de Capacidade Produtiva foi utilizado na súa versión dixitalizada polo Laboratorio do Territorio da Universidade de Santiago de Compostela (Sarmiento e Corbelle, 2009). As ferramentas de análise espacial empregadas incluíron os sistemas de información xeográfica libres GRASS (GRASS Development Team, 2014), e QGIS (QGIS Development Team, 2014). 4. Métodos O proceso seguido para identificar as áreas do territorio de Galicia que cumprían cos requisitos de produtividade, área mínima contigua, área mínima (non necesariamente contigua) nun radio determinado, e distancia, establecidos polos socios do proxecto MobilízaTe, é un exercicio clásico de determinación da localización óptima, e neste sentido constitúe unha forma simple de sistema de axuda á decisión espacial (Makowski e Wierzbicki, 2000). O procedemento seguido utiliza expresións simples de lóxica booleana, de xeito que as áreas finalmente identificadas son aquelas que cumpren de xeito separado os catro criterios mencionados. A totalidade das operacións de análise espacial foron realizadas nun modelo de datos ráster con tamaño de cela de 50 metros, como compromiso entre un nivel de detalle aceptable para unha análise que ten a totalidade de Galicia ( km²) como área de traballo e un 167
13 volume de datos (arredor de 12 millóns de celas en total) que permitise certa axilidade e rapidez cunha computadora convencional. Neste apartado detallamos o proceso seguido ata chegar ao mapa final, dividíndoo en catro fases: a determinación das áreas que cumpren o criterio de produtividade, a comparación destas coa información sobre uso actual da terra, a comparación cos criterios de superficie mínima contigua e superficie mínima nunha área determinada, e a combinación de toda a información no mapa final Aptitude da terra para millo Para determinar a capacidade produtiva da terra recorremos ao mapa de Díaz-Fierros e Gil (1984). O mapa orixinal contempla unha serie de categorías complexas que resultan de considerar diferentes aspectos que inflúen na capacidade de produción do solo, relacionados con características edáficas dificilmente modificables (profundidade, textura, pedregosidade, reserva de auga...), aspectos climáticos, de fertilidade, e de posibles toxicidades, o que resulta nun código de dúas letras e dous números para cada clase de solo de difícil aplicación na práctica. En previsión desta dificultade, os autores incluíron na publicación orixinal unha interpretación das diferentes clases en termos de aptitude para tres tipos de produción (millo, prados e piñeiro), segundo as recomendacións da Organización para a Agricultura e a Alimentación das Nacións Unidas (FAO, 1976). Seguindo estas recomendacións, estableceron unha equivalencia entre cada clase orixinal do mapa e 5 categorías de aptitude que van desde as máis aptas (A1, A2), ás marxinais (A3) e as non aptas para o cultivo de que se trate (N1 e N2). Neste traballo empregamos a estimación de aptitude para millo (Figura 1). De acordo coa publicación orixinal, estas corresponden aproximadamente a 12-13,6 Tm/ha-ano (A1), 9-10,2 Tm/ha-ano (A2) e 6-6,8 Tm/ha-ano (A3). De acordo cos valores de produtividade indicados, as áreas que cumprirían cos requisitos deste proxecto serían as correspondentes ás dúas primeiras categorías de aptitude (A1 e A2), que supoñen arredor de ha en Galicia. De tódolos xeitos, e aínda que a categoría A3 (que supón arredor de ha) non cumpra cos requisitos, decidiuse incluíla na análise de forma independente, para ampliar a información resultante do traballo con información que podería chegar a ser de interese para os integrantes do proxecto, sobre todo para aquelas superficies que se encontren máis próximas ás explotacións. 168
14 Figura 1. Aptitude da terra para a produción de millo en Galicia. Fonte: Elaboración propia a partir de Díaz-Fierros e Gil, Terra potencialmente utilizable O obxectivo deste segundo paso é a identificación da terra que non é obxecto de utilización no momento actual e que podería ser incorporada á produción agraria, asimilándoa (sabedores da simplificación da realidade que implica) ás áreas clasificadas como mato no Mapa de Cultivos e Aproveitamentos ( ha) Criterios de área Os requisitos de área mínima establecidos nos obxectivos deste traballo corresponden en realidade a dous tipos diferenciados: o tamaño da mancha continua de terra que cumpre coa aptitude para millo establecida e presenta unha cuberta de mato no momento presente (a mancha considérase de interese se supera as 2 ha); e por outra parte o requisito de que sexa posible identificar unha ou varias manchas independentes que sumen non menos de 50 ha nun radio de 2 km. O primeiro dos requisitos é facilmente acadable pola vía de realizar unha consulta de selección daquelas manchas que, cumprindo os criterios de aptitude e cuberta actual, igualen ou superen as 2 ha de superficie. Unha vez realizada esta 169
15 operación, o segundo criterio correspóndese cun cálculo da densidade local de manchas de 2 ha ou máis superficie, nun radio de 2 km, que pode ser realizado mediante un filtro de suma que empregue unha matriz cadrada de 81 píxeles de lado (81 píxeles * 50 m/píxel = 4050 m). O filtro aplicouse sobre un mapa reclasificado no que os píxeles que cumprían tódolos requisitos anteriores recibiron o valor 1, e o resto, o valor 0. As áreas que cumprirían o requisito de concentrar 50 ha en 2 km de radio serían as que presentasen valores resultantes do filtrado iguais ou maiores a 200 (50 ha * m²/ha / 2500 m²/píxel = 200 píxeles). O proceso tamén se realizou relaxando os criterios de produtividade, o que na práctica supuxo ter en conta as áreas con clase A3 de aptitude para millo Distancia ás explotacións e mapa final A distancia ata as explotacións e cooperativas integrantes do proxecto MobilízaTe foi calculada como distancia euclídea, empregando unha área de influencia no espazo ráster de 150 km de radio a partir dos puntos onde aquelas se localizan. Adicionalmente, calculáronse tamén áreas de influencia de 50 e 100 km de radio. Figura 2. Áreas que cumpren tódolos requisitos do proxecto. Fonte: Elaboración propia. A lenda indica a área identificada nun radio de 2 km 170
16 A información resultante do proceso inclúe a identificación das áreas que cumprirían estritamente os criterios establecidos no inicio, e mapas con información adicional sobre áreas de menor produtividade que a proposta, ou situadas a menor distancia da requirida. 5. Resultados O resultado da metodoloxía descrita obtivéronse diferentes mapas, sobre os que se realizaron consultas que achegan información relevante sobre a localización, contía, e características das áreas identificadas como potencialmente utilizables para o sector de vacún de leite. A superficie de terra ocupada por cubertas de mato e que cumpre coa produtividade esixida (9 Tm/ha-ano de millo) sitúase arredor das ha para a totalidade de Galicia. A superficie de terra que ocupada por mato con produtividade menor de 9 pero maior de 6 Tm/ha-ano suporía unhas ha adicionais. Figura 3. Áreas que cumprirían con tódolos criterios establecidos agás coa capacidade produtiva. Fonte: Elaboración propia. A lenda indica a área identificada nun radio de 2 km. A produtividade destas áreas estaría entre as 6 e 9 Tm/ha-ano A incorporación de criterios de área mínima continua (2 ha) e área mínima de 50 ha nun radio de 2 km supón reducir a superficie elixible 171
17 (dados os obxectivos iniciais do proxecto) a ha (Figura 2). Á inversa, as áreas que cumpren os requisitos de superficie continua e superficie no radio de 2 km pero terían unha produtividade inferior a 9 Tm/ha-ano, suporían ha (Figura 3). Por outro lado, a distancia de 150 km ata as explotacións ou cooperativas participantes no proxecto é un límite máximo, pero a área que cumpre coas condicións establecidas e está situada a menos distancia non é desprezable (Táboa 1): ata ha estarían situadas a menos de 50 km. Táboa 1. Superficie de terra en función da distancia aos puntos de orixe. Produtividade do millo Superficie (ha) que cumpre as condicións do proxecto 0-50 km km km > 9 Tm/ha-ano Tm/ha-ano Táboa 2. Superficie e produtividade estimada nun radio de 50, 100 e 150 km. A unha distancia ao punto de orixe de 50 km Categoría da terra Produtividade (Tm/ha-ano) Superficie (ha) Mínima Máxima A1&A A A unha distancia ao punto de orixe de 100 km Categoría da terra Produtividade (T/m.s x ha) Superficie (ha) Mínima Máxima A1&A A A unha distancia ao punto de orixe de 150 Km Categoría da terra Produtividade (T/m.s x ha) Superficie (ha) Mínima Máxima A1&A A
18 Unha vez coñecidos o valor numéricos das diferentes áreas identificadas como potencialmente utilizables para o sector de vacún de leite, calculouse a estimación da produtividade de millo. Os resultados pódense observar na Táboa 2. Comprobando os datos da Táboa 2, pódese afirmar que o incremento da produción de 100 a 150 km, é pequeno en relación ao total da produtividade total estimada. 6. Discusión Os resultados deste traballo, tanto no referente á localización como á superficie total das áreas identificadas, deben ser tomados como valores de partida, como resultado dunha primeira aproximación ao problema para traballos posteriores. Son varios os motivos que poden afectar á calidade das estimacións realizadas, e que polo tanto aconsellan non realizar unha interpretación dos resultados demasiado confiada. O primeiro e obvio é o relativo á calidade das fontes cartográficas empregadas no traballo, ben sexa por aspectos de calidade xeométrica ou temática. Isto é particularmente aplicable ao mapa de capacidade produtiva, non só polo feito de que a escala de publicación sexa a menos detallada das fontes empregadas neste traballo, ou polo feito de tratarse dunha cartografía realizada moito antes da era dixital, senón tamén debido ao proceso de dixitalización ao que foi sometido posteriormente e que permitiu a súa incorporación a este proxecto. Polo contrario, a calidade do mapa de cultivos e aproveitamentos é probablemente moi superior, debido á súa maior escala e á súa elaboración integramente en formato dixital, pero iso non supón que estea exento de erros. Un exemplo da influencia destes factores pódese observar nas Figuras 4 e 5. A Figura 4 mostra un recorte da ortofotografía aérea do Plan Nacional de Ortofotografía Aérea (PNOA) , sobre o que se presentan sombreadas, nun ton máis escuro, as superficies de terra que cumpren con tódolos requisitos. Como se pode observar, dentro desa zona sombreada inclúense diferentes tipos de cuberta actual, entre elas varias estradas. A Figura 5 é similar a Figura 4 pero mostra aquelas superficies de terra que cumpren con tódolos requisitos excepto a produtividade. Pódese observar a presenza de estradas e na parte superior,tamén unha lámina de auga. 173
19 Figura 4. Superficie que cumpre tódolos requisitos sobre ortofoto PNOA Galicia. Fonte: Elaboración propia Figura 5. Superficie que cumpre tódolos requisitos excepto a produtividade, sobre ortofoto PNOA Fonte: Elaboración propia 174
20 7. Conclusiones Tras tódalas operacións realizadas, obtívose un mapa coas superficies de terra que cumprían con tódolos criterios establecidos polos integrantes no proxecto. O valor numérico da superficie obtida é de ha. A pesar de tratarse dunha primeira aproximación, hai que ter en conta a importancia deste traballo, xa que serve como punto de partida e permite achegar unha visión xeral sobre a localización das terras non utilizadas con alto interese para o sector agrario de Galicia. En todo caso, resulta evidente a necesidade de estudos de maior detalle e visitas sobre o terreo no caso de empregar a información aquí presentada para a mobilización produtiva da terra en Galicia. Os autores confiamos en que este e outros traballos sexan unha contribución á viabilidade do sector agrario e o medio rural en Galicia. Bibliografía Corbelle Rico, E., Crecente Maseda, R Urbanización, forestación e abandono. Cambios recentes na paisaxe de Galicia. Revista Galega de Economía, 23(1), en prensa. Diaz- Fierros, F, Gil Sotres, F Capacidade productiva de los suelos de Galicia. Santiago de Compostela: Universidade de Santiago de Compostela. FAO A framework for land evaluation. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Soils Bulletin, 32. GRASS Development Team Geographic Resources Analysis Support System (GRASS) Software. Open Source Geospatial Foundation Project. Makowski, M. & Wierzbicki, A.P Architecture of decision support systems. En: Wierzbicki, A.P., Makowski, M. e Wessels, J. (eds.), Modelbased decision support methodology with environmental applications. Dordrecht: Kluwer. pp QGIS Development Team QGIS Geographic Information System. Open Source Geospatial Foundation Project. Sarmiento Prieto, D.I.; Corbelle Rico, E.J Mapa dixital de capacidade produtiva do solo de Galicia. Laboratorio do Territorio, Universidade de Santiago de Compostela (non publicado). Sineiro García, F.; Lorenzana Fernández, R.; Vázquez González, I Situación actual y cambios previstos en la estructura y en el sistema productivo de las explotaciones de leche en Galicia. Pastos: Revista de la Sociedad Española para el Estudio de los Pastos, 42(1):
O SOFTWARE LIBRE NAS ENTIDADES DE GALIZA
O SOFTWARE LIBRE NAS ENTIDADES DE GALIZA 2008 O SOFTWARE LIBRE NAS ENTIDADES DE GALIZA FICHA TÉCNICA Universo: 8.652 pequenas e medianas empresas, 710 empresas informáticas, 588 centros de ensino e 117
More informationCOMO XOGAR A KAHOOT Se vas xogar por primeira vez, recomendámosche que leas este documento QUE É KAHOOT?
COMO XOGAR A KAHOOT Dentro das novidades desta edición propoñémosche unha aplicación que che axudará a conectar máis cos alumnos e facilitar o coñecemento do tema deste ano. Se vas xogar por primeira vez,
More informationGUÍA DE MIGRACIÓN DE CURSOS PARA PLATEGA2. Realización da copia de seguridade e restauración.
GUÍA DE MIGRACIÓN DE CURSOS PARA PLATEGA2 Platega vén de actualizarse da versión de Moodle 1.8.6 á 2.6. Como a exportación e importación de cursos entre estas dúas versións non é 100% compatible, esta
More informationAcceso web ó correo Exchange (OWA)
Acceso web ó correo Exchange (OWA) Uso do acceso web ó correo de Exchange (Outlook Web Access, OWA) Contenido Uso do acceso web ó correo para usuarios do servidor Exchange Entorno da interfaz web (OWA)
More informationSíntesis da programación didáctica
Síntesis da programación didáctica o Contidos 1º Trimestre - REVIEW GRAMMAR 1º BACH - UNIT 4: ON THE BALL Modals. Modal perfects. Vocabulary: Words from the text. Word families. Sport. Expressions taken
More informationR/Ponzos s/n Ferrol A Coruña Telf Fax
Día do libro 2009 Coa mostra das diferentes actividades realizadas ao longo deste mes do libro e a entrega de agasallos a todo o alumnado, en especial a o que tivo unha aportación destacada nestas actividades
More informationSilencio! Estase a calcular
Silencio! Estase a calcular 1. Introdución 2. Obxectivos 3. Concepto e consideracións previas. Ruído. Decibelio (db) Sonómetro. Contaminación acústica. 3. Concepto e consideracións previas. That quiz:
More informationO Software Libre nas Empresas de Galicia
SI O Software Libre nas Empresas de Galicia EDICIÓN 216. RESUMO EXECUTIVO 1 Í N D I C E Presentación Principais resultados I. Posición global II. Tipoloxías de Software Libre III. Motivos para non empregar
More informationFacultade de Fisioterapia
Normas e Avaliación do Traballo de Fin de Grao Curso 2017-2018 Co fin de acadar unha carga de traballo semellante nos Traballos de Fin de Grao (TFG) que deben facer o alumnado ao ser estes titorizados
More informationClasificación dos concellos e parroquias segundo o grao de urbanización
Clasificación dos concellos e parroquias segundo o grao de urbanización METODOLOXÍA Elaborado polo IGE coa colaboración da D.X. de Innovación e Xestión da Saúde Pública 1. Introdución A rápida evolución
More informationProblema 1. A neta de Lola
Problema 1 A neta de Lola A neta de Lola da Barreira estuda 6º de Educación Primaria na Escola da Grela. A súa mestra díxolle que escribira todos os números maiores ca cen e menores ca catrocentos, sempre
More informationANÁLISE DO SECTOR TÉXTIL, CONFECCIÓN E CALZADO
ANÁLISE DO SECTOR TÉXTIL, CONFECCIÓN E CALZADO Actividade de interese estatístico (AIE13): Análise estatística de sectores produtivos e da estrutura económica en xeral recollida no Programa estatístico
More informationMEMORIA COMITÉS DE ÉTICA DA INVESTIGACIÓN DE GALICIA PERÍODO
MEMORIA COMITÉS DE ÉTICA DA INVESTIGACIÓN DE GALICIA PERÍODO 1996-2015 ÍNDICE 1. Antecedentes.. 1 2. Composición.. 3 3. Actividade 3.1. Actividade global.. 4 3.2. Actividade: Ensaios clínicos con medicamentos...
More informationInforme do estudo de CLIMA LABORAL do Sergas
Clima laboral - Sergas Informe do estudo de CLIMA LABORAL do Sergas Elaborado por: Servizo central de prevención de riscos laborais Subdirección xeral de Políticas de Persoal División de Recursos Humanos
More informationPARTE I. VIVALDI: Concierto en MI M. op. 3 n.12
SEGUNDO DE GRAO PROFESIONAL PARTE I PROBA DE VIOLÍN Interpretaranse en todos os cursos tres obras, escollendo unha de cada un dos tres grupos propostos, sendo polo menos unha delas de memoria. É obrigado
More informationVIGOSÓNICO V C O N C U R S O V I D E O C L I P S Calquera proposta estética para o vídeo: cine, animación, cor, branco e negro,...
WWW.VIGOSÓNICO.ORG VIGOSÓNICO V C O N C U R S O V I D E O C L I P S Un espazo para a túa creatividade PARA GRUPOS Calquera estilo musical: rock, rap, clásica, jazz, latina,... SOLISTAS Calquera proposta
More informationObradoiro sobre exelearning. Pilar Anta.
Algún dos integrantes da mesa redonda sobre software libre en Galicia: Miguel Branco, Roberto Brenlla e Francisco Botana. Obradoiro sobre exelearning. Pilar Anta. Obradoiro para coñecer e introducirnos
More informationProcedimientos Auditivos e Instrumentais DEPARTAMENTO COORDINADOR/A DA DISCIPLINA. CURSOS 1º curso 2º curso 3º curso 4º curso.
PROGRAMACIÓN DOCENTE DE RITMO E LECTURA (I-II) CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE A CORUÑA TÍTULO SUPERIOR DE MÚSICA (ENSINANZAS REGULADAS POLO DECRETO16/2015) 1. IDENTIFICACIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN DISCIPLINA
More informationApertura dos centros de formación profesional á contorna local: percepción dos axentes sociais
REVISTA DE ESTUDIOS E INVESTIGACIÓN EN PSICOLOGÍA Y EDUCACIÓN eissn: 2386-7418, 2015, Vol. Extr., No. 7. DOI: 10.17979/reipe.2015.0.07.351 Apertura dos centros de formación profesional á contorna local:
More informationEFECTOS SOCIOECONÓMICOS DO ACTUAL PROCESO DEMOGRÁFICO EN GALICIA
EFECTOS SOCIOECONÓMICOS DO ACTUAL PROCESO DEMOGRÁFICO EN GALICIA CARLOS DE MIGUEL PALACIOS / MARÍA MONTERO MUÑOZ XAVIER SIMÓN FERNÁNDEZ Universidade de Vigo Recibido: 6 de xuño de 2011 Aceptado: 14 de
More informationTradución e interpretación nos servizos públicos e asistenciais de Galicia.
Tradución e interpretación nos servizos públicos e asistenciais de Galicia. Primeiros pasos en investigación Editoras: Mª Isabel del Pozo Triviño Elisa Gómez López Universidade de Vigo MONOGRAFÍAS DA UNIVERSIDADE
More informationRevista Galega de Economía Vol (2017)
A EVOLUCIÓN DO MIX ELÉCTRICO EN DIVERSOS PAÍSES EUROPEOS, 1995-2014: ALEMAÑA, FRANCIA, REINO UNIDO, DINAMARCA, ITALIA E ESPAÑA Adrián DIOS VICENTE Universidade de Santiago de Compostela Departamento de
More informationSe (If) Rudyard Kipling. Tradución de Miguel Anxo Mouriño
Se (If) Rudyard Kipling Tradución de Miguel Anxo Mouriño IF -- SE NOTA DO TRADUTOR Para facer a versión deste famoso poema de RudyardKipling impúxenme a obriga de respectar algunhas das características
More informationESTUDO SOBRE O SECTOR DOS MATADOIROS EN GALICIA DENDE O PUNTO DE VISTA DA COMPETENCIA
ESTUDO SOBRE O SECTOR DOS MATADOIROS EN GALICIA DENDE O PUNTO DE VISTA DA COMPETENCIA TRABALLO ENCARGADO POLO TRIBUNAL GALEGO DE DEFENSA DA COMPETENCIA Autores: Francisco Sineiro García, Roberto Lorenzana
More informationEDUCACIÓN, EMPREGO E POBOACIÓN DE GALICIA
EDUCACIÓN, EMPREGO E POBOACIÓN DE GALICIA MARÍA DEL CARMEN GUISÁN SEIJAS Departamento de Métodos Cuantitativos para a Economía e a Empresa Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais Universidade de
More informationFASE II: TRABALLO DE CAMPO
FASE II: TRABALLO DE CAMPO O traballo de campo baséase na enquisa oral, pois trátase de recoller a información toponímica máis fiable a través dos informantes. É fundamental rexistrar as características
More informationSede Electrónica Concello de Cangas
Sede Electrónica Concello de Cangas Cumpra con toda a lexislación Lei 11/2017, de 22 de xuño, de Acceso Electrónico da Cidadanía aos Servizos Públicos. Lei 39/2015, de 1 de outubro, do Procedemento Administrativo
More informationCRÉDITOS Edita: Dirección Xeral de Traballo e Economía Social Conselleria de Traballo e Benestar
O BOLETÍN DO OBSERVATORIO GALEGO DA RESPONSABILIDADE SOCIAL EMPRESARIAL Conselleria de Traballo e Benestar - Nº 3-2015 Contido: Estratexia de inclusión social Programa Start Up, Stand Up! Guía de boas
More informationName: Surname: Presto= very fast Allegro= fast Andante= at a walking pace Adagio= slow Largo= very slow
Name: Surname: Remember: the TEMPO is the speed of the music. Presto= very fast Allegro= fast Andante= at a walking pace Adagio= slow Largo= very slow Accelerando (acc.) = speed up (cada vez más rápido).
More information2.1. O PROXECTO LINGÜÍSTICO DE CENTRO
2.1. O PROXECTO LINGÜÍSTICO DE CENTRO Fernando Trujillo Sáez Universidade de Granada En educación hai propostas que aparecen e reaparecen ao longo do tempo. Este fenómeno é propio das Ciencias Sociais
More informationImplantación dunha tenda online: venda de produtos de artesanía
Facultade de Economía e Empresa Traballo de fin de grao Implantación dunha tenda online: venda de produtos de artesanía Autora: Titores/a: Antonio García Lorenzo/ Fernando J. Aguiar Maragoto/ Mayte Fernández
More informationRede CeMIT Cursos Gratuítos de Alfabetización Dixital NOVEMBRO Aula CeMIT de Cuntis
Rede CeMIT Cursos Gratuítos de Alfabetización Dixital NOVEMBRO 2017 Aula CeMIT de Cuntis APRENDE A USAR O SMARTPHONE Días: 2, 3, 6, 14, 16, 17, 21 e 23 de novembro Horario: 12:00h a 14:00h Nº de Prazas:
More informationAnexo IV: Xestionar o currículum da etapa:
Anexo IV: Xestionar o currículum da etapa: Para acceder á xestión do currículum de cada etapa (introducir áreas de LE de primaria, ou as de ESO e Bacharelato) que emprega prográmame, deberás ter un acceso
More informationA INTERFERENCIA FONÉTICA NO ESPAÑOL DA CORUÑA. A VOCAL [o] TÓNICA. Sandra Faginas Souto 1 Universidade da Coruña
SANDRA FAGINAS SOUTO 686 A INTERFERENCIA FONÉTICA NO ESPAÑOL DA CORUÑA. A VOCAL [o] TÓNICA Sandra Faginas Souto 1 Universidade da Coruña 1. Introducción O propósito da seguinte comunicación é analizar
More informationESTRUTURA LABORAL E DEMOGRÁFICA DE MOECHE ESTRUCTURA LABORAL Y DEMOGRÁFICA DE MOECHE DEMOGRAPHIC AND EMPLOYMENT STRUCTURE OF MOECHE
Facultade de Ciencias do Traballo GRAO EN RELACIÓNS LABORAIS E RECURSOS HUMANOS ESTRUTURA LABORAL E DEMOGRÁFICA DE MOECHE ESTRUCTURA LABORAL Y DEMOGRÁFICA DE MOECHE DEMOGRAPHIC AND EMPLOYMENT STRUCTURE
More informationANALIZANDO A DESIGUALDADE GLOBAL: A EVOLUCIÓN DAS DESIGUALDADES INTERNAS E ENTRE PAÍSES NO CONTEXTO DA GLOBALIZACIÓN
ANALIZANDO A DESIGUALDADE GLOBAL: A EVOLUCIÓN DAS DESIGUALDADES INTERNAS E ENTRE PAÍSES NO CONTEXTO DA GLOBALIZACIÓN ALEIXO VILAS CASTRO Universidade de Santiago de Compostela Recibido: 1 de agosto de
More informationRecursos para a clasificación da produción editorial na Galiza durante a etapa franquista: deseño e alimentación da base de datos 1
Recursos para a clasificación da produción editorial na Galiza durante a etapa franquista: deseño e alimentación da base de datos 1 Carme Fernández Pérez-Sanjulián Mª Antonia Pérez Rodríguez Eduardo Rodríguez
More informationO sector lácteo en Galicia: especialización, crise e reestructuración do sector.
Facultade de Economía e Empresa Traballo de fin de grao O sector lácteo en Galicia: especialización, crise e reestructuración do sector. Titor/a: Marta Fernández Redondo Grao en Economía Ano 2016 Traballo
More informationINFORME DE AVALIACIÓN DOS BANCOS DO TEMPO DO PROXECTO CONTA CON ELAS
UNIVERSIDADE DE VIGO INFORME DE AVALIACIÓN DOS BANCOS DO TEMPO DO PROXECTO CONTA CON ELAS Luz Varela Caruncho Amada Traba Díaz Universidade de Vigo ÍNDICE Introdución... 3 Os Bancos do Tempo... 4 Os Bancos
More informationDSpace da Universidade de Santiago de Compostela
DSpace da Universidade de Santiago de Compostela http://dspace.usc.es/ Instituto da Lingua Galega Eduardo Louredo Rodríguez (2015): Aproximación á variación está cantando ~ está a cantar en galego. 11.
More informationDSpace da Universidade de Santiago de Compostela
DSpace da Universidade de Santiago de Compostela http://dspace.usc.es/ Instituto da Lingua Galega X. Sousa Fernández (2004): A base de datos do Atlas Lingüístico Galego, en R. Álvarez / F. Fernández Rei
More informationGrao de urbanización 2016 (GU 2016)
Grao de urbanización 2016 (GU 2016) 1. Introdución No ano 2011, o IGE desenvolveu unha Clasificación para as parroquias galegas segundo o grao de urbanización denominada GU 2011 (IGE, 2011). O grao de
More informationA OUTRA CRISE: ENERXÍA, CAMBIO CLIMÁTICO E ECONOMÍA
A OUTRA CRISE: ENERXÍA, CAMBIO CLIMÁTICO E ECONOMÍA Xavier Labandeira Economics for Energy e Rede, Universidade de Vigo CLUB FARO DE VIGO 26 de novembro de 2013 Sandy, camiño de Nova Iorque: 29 outubro
More informationInmigración estranxeira e territorio en Galicia MARROCOS. Marrocos
MARROCOS Marrocos 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1996 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Evolución da poboación de nacionalidade marroquí empadroada en Galicia, 1996-2007
More informationINCIDENCIA DO TAMAÑO SOBRE O COMPORTAMENTO FINANCEIRO DA EMPRESA. UNHA ANÁLISE EMPÍRICA CON PEMES GALEGAS 1
INCIDENCIA DO TAMAÑO SOBRE O COMPORTAMENTO FINANCEIRO DA EMPRESA. UNHA ANÁLISE EMPÍRICA CON PEMES GALEGAS 1 LUCÍA BOEDO VILABELLA / ANXO RAMÓN CALO SILVOSA Departamento de Economía Financeira e Contabilidade
More informationDiscurso literario e sociedade nos países de fala inglesa
Discurso literario e sociedade nos países de fala inglesa Eduardo Barros Grela (UDC) Jorge Figueroa Dorrego (UVigo) Cristina Mourón Figueroa (USC), coord. GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO 18/19 1 MÁSTER
More informationEL SHOCK SENTIMENTAL. COMO SUPERARLO Y RECUPERAR LA CAPACIDAD DE AMAR (SPANISH EDITION) BY STEPHEN GULLO /CONNIE CHURCH
Read Online and Download Ebook EL SHOCK SENTIMENTAL. COMO SUPERARLO Y RECUPERAR LA CAPACIDAD DE AMAR (SPANISH EDITION) BY STEPHEN GULLO /CONNIE CHURCH DOWNLOAD EBOOK : EL SHOCK SENTIMENTAL. COMO SUPERARLO
More informationEL SHOCK SENTIMENTAL. COMO SUPERARLO Y RECUPERAR LA CAPACIDAD DE AMAR (SPANISH EDITION) BY STEPHEN GULLO /CONNIE CHURCH
Read Online and Download Ebook EL SHOCK SENTIMENTAL. COMO SUPERARLO Y RECUPERAR LA CAPACIDAD DE AMAR (SPANISH EDITION) BY STEPHEN GULLO /CONNIE CHURCH DOWNLOAD EBOOK : EL SHOCK SENTIMENTAL. COMO SUPERARLO
More informationELABORACIÓN DUN TEST PARA ESTIMA-LO TAMAÑO DO VOCABULARIO COÑECIDO EN LINGUA GALEGA
Índice xeral UNIVERSIDADE DE SANTIAGO DE COMPOSTELA Facultade de Ciencias da Educación Departamento de Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación ELABORACIÓN DUN TEST PARA ESTIMA-LO TAMAÑO DO
More information1. Introducción e obxectivos do documento 1.1 Introducción Estrutura do informe Unha visión colaborativa 8
ÍNDICE 1. Introducción e obxectivos do documento 1.1 Introducción 5 1.2 Estrutura do informe 8 1.3 Unha visión colaborativa 8 2. Valor do mercado de contidos dixitais e tendencias 2.1 O mercado global
More informationESTADO DAS AUGAS FLUVIAIS EN ZONAS GANDEIRAS DE VACÚN DE LEITE EN GALICIA. NIVEIS DE NITRATOS E FÓSFORO
90 Nas zonas gandeiras de vacún de leite estudadas, localizadas nas cuncas do Xallas e alta do Miño, non se detectaron problemas de contaminación por nitratos nin por fosfatos ESTADO DAS AUGAS FLUVIAIS
More informationAS ELECCIÓNS SINDICAIS NA ENSINANZA PÚBLICA NON UNIVERSITARIA EN GALICIA ( )
AS ELECCIÓNS SINDICAIS NA ENSINANZA PÚBLICA NON UNIVERSITARIA EN GALICIA (1987-1998) IGNACIO LAGO PEÑAS* / PEDRO LAGO PEÑAS** 1 *Instituto Juan March de Estudios e Investigacións Centro de Estudios Avanzados
More informationIMPLICACIÓNS FINANCEIRAS DA XESTIÓN DO MEDIO NATURAL PARA AS EMPRESAS E PARA OS MERCADOS DE CAPITAIS
IMPLICACIÓNS FINANCEIRAS DA XESTIÓN DO MEDIO NATURAL PARA AS EMPRESAS E PARA OS MERCADOS DE CAPITAIS NOELIA ROMERO CASTRO* / JUAN PIÑEIRO CHOUSA** *Departamento de Economía Financeira e Contabilidade Facultade
More informationPedestrian survey and analysis of Rock Art in San Cristovo de Cea (Ourense): a G.I.S. approach
Prospección e Análise da Arte Rupestre en San Cristovo de Cea (Ourense): un acercamento dende os S.I.G. Pedestrian survey and analysis of Rock Art in San Cristovo de Cea (Ourense): a G.I.S. approach Ladislao
More informationA TRANSICIÓN DA UNIVERSIDADE Ó TRABALLO: UNHA APROXIMACIÓN EMPÍRICA
A TRANSICIÓN DA UNIVERSIDADE Ó TRABALLO: UNHA APROXIMACIÓN EMPÍRICA XULIA GONZÁLEZ CERDEIRA / XOSÉ MANUEL GONZÁLEZ MARTÍNEZ DANIEL MILES TOUYA 1 Departamento de Economía Aplicada Facultade de Ciencias
More informationplan estratéxico 2016 >> 2020
plan estratéxico 2016 >> 2020 ÍNDICE INTRODUCIÓN A. MISIÓN, VISIÓN, VALORES MISIÓN VISIÓN VALORES B. QUEN, COMO, CON QUE EIXE DA CALIDADE INTERNA EIXE DA DIRECCIÓN ESTRATÉXICA EIXE DO PERSOAL EIXE DOS
More informationNarrador e Narradora Narrador Narradora Narrador
1. Family dinner Soa unha música futurista. Narrador e Narradora: Aquí estamos, here we are, en Galicia, in Galicia, no ano 2050, in the year 2050, e temos unha historia que contarvos, and we have a story
More informationMEMORIA DE AVALIACIÓN DA CALIDADE: INFORME DE RESULTADOS PROGRAMACIÓN: ACCIÓNS FORMATIVAS DIRIXIDAS PRIORITARIAMENTE ÁS PERSOAS TRABALLADORAS
MEMORIA DE AVALIACIÓN DA CALIDADE: INFORME DE RESULTADOS PROGRAMACIÓN: ACCIÓNS FORMATIVAS DIRIIDAS PRIORITARIAMENTE ÁS PERSOAS TRABALLADORAS DESEMPREGADAS CORRESPONDENTE AO EERCICIO 2016. CURSO: 1597 ADGD0208
More informationAcrónimo: ECOSUM Destino: Secretaría Xeral de Igualdade da Vicepresidencia da Igualdade e do Benestar Social.
ESTUDO FINAL DO PROXECTO DE INVESTIGACIÓN APLICADA Á SITUACIÓN EMPRESARIAL DAS MULLERES NO ÁMBITO DA ARTESANÍA GALEGA. VENTA AMBULANTE, TRABALLO SOTERRADO I ECONOMÍAS PERSOAIS, Financiado pola Secretaría
More informationProgramación Proxecto empresarial
Programación Proxecto empresarial 1. Identificación da programación... 3 Centro educativo... 3 Ciclo formativo... 3 Módulo profesional e unidades formativas de menor duración (*)... 3 Profesorado responsable...
More informationA cultura do código. Retos para a identidade galega na época dos algoritmos
92 Galicia 21 Guest article A cultura do código. Retos para a identidade galega na época dos algoritmos Universidade de Santiago de Compostela Nun recente artigo en Slate, Virginia Eubanks puña sobre a
More informationO INVESTIMENTO ESTRANXEIRO DIRECTO EN GALICIA. SITUACIÓN ACTUAL E ESTRATEXIAS DE FUTURO
O INVESTIMENTO ESTRANXEIRO DIRECTO EN GALICIA. SITUACIÓN ACTUAL E ESTRATEXIAS DE FUTURO XOSÉ ANTÓN RODRÍGUEZ GONZÁLEZ / JULIO PALLAS GONZÁLEZ XOAQUÍN FERNÁNDEZ LEICEAGA Universidade de Santiago de Compostela
More informationBILINGÜISMO, DESENVOLVEMENTO E APRENDIZAXE ESCOLAR: UNHA PROPOSTA DE INTERVENCIÓN NA ESCOLA
..L REVISTA GALEGO-PORTUGUESA DE PSICOLOXÍA E EDUCACIÓN N 7 (Vol. 8) Ano 7-2003 ISSN: 1138-1663 BILINGÜISMO, DESENVOLVEMENTO E APRENDIZAXE ESCOLAR: UNHA PROPOSTA DE INTERVENCIÓN NA ESCOLA Manoel BAÑA CASTRO
More informationAnálise do sector da pesca
Análise do sector da pesca 1 Instituto Galego de Estatística Complexo Administrativo San Lázaro San Lázaro, s/n 15703 Santiago de Compostela Tfno.: 981 541 589 (de 9.00 a 14.00 horas) Fax: 981 541 323
More informationEducación e linguas en Galicia
Educación e linguas en Galicia Educación e linguas en Galicia Baixo a coordinación de Bieito Silva Valdivia Xesús Rodríguez Rodríguez Isabel Vaquero Quintela [ 2010 ] Universidade de Santiago de Compostela
More informationPublicado en: Revista Galega de ciencias Sociais, 1, páxs , 2003
Publicado en: Revista Galega de ciencias Sociais, 1, páxs. 41-56, 2003 A DISTRIBUCIÓN DA RENDA EN GALICIA: BALANCE DAS TRES ÚLTIMAS DÉCADAS Carlos Gradín e Coral Del Río 1 Departamento de Economía Aplicada,
More informationREDE GALEGA DE MEDIDA DO BRILLO DO CEO NOCTURNO (METEOGALICIA-USC)
REDE GALEGA DE MEDIDA DO BRILLO DO CEO NOCTURNO (METEOGALICIA-USC) ANO 2014 Cláusula de responsabilidade no uso dos datos: Os datos aquí amosados son sometidos a distintas rutinas de validación sucesivas
More informationÁMBITO DE COMUNICACIÓN Lengua extranjera: Inglés
PRUEBAS LIBRES PARA LA OBTENCIÓN DIRECTA DEL TÍTULO DE GRADUADO EN EDUCACIÓN SECUNDARIA OBLIGATORIA POR LAS PERSONAS MAYORES DE 18 AÑOS (Convocatoria mayo 2013) APELLIDOS NOMBRE DNI/NIE/Pasaporte FIRMA
More informationCAMBIO ESTRUCTURAL E EFICIENCIA PRODUCTIVA DA ECONOMÍA GALEGA
CAMBIO ESTRUCTURAL E EFICIENCIA PRODUCTIVA DA ECONOMÍA GALEGA JOSÉ MARÍA MELLA MÁRQUEZ 1 Departamento de Estructura Económica e Economía do Desenvolvemento Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais
More informationSobre as subvencións públicas á tradución editorial galega ( )
ARTIGOS Madrygal. Revista de Estudios Gallegos ISSN: 1138-9664 http://dx.doi.org/10.5209/madr.57632 Sobre as subvencións públicas á tradución editorial galega (2008-2016) Silvia Montero Küpper 1 Recibido:
More informationGrao en Química. 2 0 Curso QUIMICA INORGÁNICA III. Guía Docente
Grao en Química 2 0 Curso QUIMICA INORGÁNICA III Guía Docente Guía Docente. 1. Datos descritivos da materia. Carácter: Formación básica Convocatoria: 2 O cuadrimestre Créditos: 6 ECTS (5 teórico-prácticos
More informationvista Galega de Bloque temático ECONOMÍA, EMPRESA E MEDIO AMBIENTE Coordinadora MARÍA ROSARIO DÍAZ VÁZQUEZ
vista Galega de Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais Bloque temático ECONOMÍA, EMPRESA E MEDIO AMBIENTE Coordinadora MARÍA ROSARIO DÍAZ VÁZQUEZ 2011 Universidade
More informationO uso de construcións con verbos soporte en aprendices de español como lingua estranxeira e en falantes nativos
O uso de construcións con verbos soporte en aprendices de español como lingua estranxeira e en falantes nativos Use of Support Verb Constructions among learners of Spanish as a Foreign Language and native
More informationACCESO LIBRE Ó COÑECEMENTO? POLÍTICAS NEOLIBERAIS NAS BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS GALEGAS. Concha Varela Orol
ACCESO LIBRE Ó COÑECEMENTO? POLÍTICAS NEOLIBERAIS NAS BIBLIOTECAS UNIVERSITARIAS GALEGAS Concha Varela Orol A COMUNICACIÓN CIENTÍFICA NUN MUNDO GLOBALIZADO Dende a difusión da imprenta o coñecemento científico
More informationAUDITORÍA, COMITÉS DE AUDITORÍA E NEUTRALIDADE NA INFORMACIÓN NARRATIVA
AUDITORÍA, COMITÉS DE AUDITORÍA E NEUTRALIDADE NA INFORMACIÓN NARRATIVA MARÍA ROSARIO BABÍO ARCAY / ÓSCAR SUÁREZ FERNÁNDEZ / ROSARIO VIDAL LOPO Universidade de Santiago de Compostela RECIBIDO: 22 de febreiro
More informationLingua e Docencia Universitaria V Xornadas sobre Lingua e Usos
1 2 3 Lingua e Docencia Universitaria V Xornadas sobre Lingua e Usos Edición a cargo de Xesús M. Mosquera Carregal e Sara Pino Ramos A Coruña 2009 Servizo de Normalización Lingüística Servizo de Publicacións
More informationPLAN DE COMUNICACIÓN DO PROGRAMA OPERATIVO DO FSE DE GALICIA
FONDO SOCIAL EUROPEO O FSE inviste no teu futuro UNIÓN EUROPEA PLAN DE COMUNICACIÓN DO PROGRAMA OPERATIVO DO FSE DE GALICIA 2007-2013 1 Índice de Contidos 1. PRESENTACIÓN...3 2. INTRODUCIÓN...5 2.1. Resultados
More informationCarlos Cabana Lesson Transcript - Part 11
00:01 Good, ok. So, Maria, you organized your work so carefully that I don't need to ask you any questions, because I can see what you're thinking. 00:08 The only thing I would say is that this step right
More informationEstudio sociolingüístico sobre a situación da lingua galega no Concello de Vigo 2002
Estudio sociolingüístico sobre a situación da lingua galega no Concello de Vigo 2002 UNIVERSIDADE DE VIGO AUTORES: Prof. ANTONIO VAAMONDE LISTE (coordenador) Departamento de Estatística e Investigación
More informationviveiros en Galicia de empresa O papel dos económica e xeración de emprego
viveiros O papel dos de empresa en Galicia c o m o axe n t e s d e p ro m o c i ó n económica e xeración de emprego O papel dos viveiros de empresa en Galicia como axentes de promoción económica e xeración
More informationOS VIVEIROS GALEGOS COMO INSTRUMENTO DE DESENVOLVEMENTO LOCAL: SITUACIÓN ACTUAL E LIÑAS FUTURAS DE MELLORA
OS VIVEIROS GALEGOS COMO INSTRUMENTO DE DESENVOLVEMENTO LOCAL: SITUACIÓN ACTUAL E LIÑAS FUTURAS DE MELLORA ALBERTO VAQUERO GARCÍA* / FRANCISCO JESÚS FERREIRO SEOANE** 1 *Universidade de Vigo **Universidade
More informationArte rupestre galaica: unha achega dende a estatística espacial e os SIX
SÉMATA, Ciencias Sociais e Humanidades, 2015, vol. 27: 323-348 Arte rupestre galaica: unha achega dende a estatística espacial e os SIX Galician rock art: an approach from the Spatial Statistics and the
More informationGuía para a elaboración da planificación estratéxica dos centros da USC
Guía para a elaboración da planificación estratéxica dos centros da USC Índice 1. Introdución... 2 2. Procedemento para a elaboración do plan estratéxico... 4 2.1 Fase 1. Analizar a situación... 4 2.2
More informationOrzamentos Xerais do Estado para 2016: Novidades en materia de Seguridade Social que xestionan as mutuas
Orzamentos Xerais do Estado para 2016: Novidades en materia de Seguridade Social que Pensións públicas Art. 36.- Índice de revalorización de pensións. As pensións do sistema da Seguridade Social experimentarán
More informationOs proxectos na Educación Infantil. Análise dunha experiencia sobre os dinosauros
FACULTADE DE CIENCIAS DA EDUCACIÓN Mestre/a en Educación Infantil Mención en Linguaxes Artísticas Traballo Fin de Grao Os proxectos na Educación Infantil. Análise dunha experiencia sobre os dinosauros
More informationXogos e obradoiros sobre o cambio climático que Climántica desenvolve en centros educativos
02 Xogos e obradoiros sobre o cambio climático que Climántica desenvolve en centros educativos 0OINFORMACIÓN PARA O DOCENTE 02 Climántica desenvolve estes obradoiros en aulas de centros educativos. Pode
More informationAVALIACIÓN DO PROXECTO PILOTO DE ASISTENCIA PERSOAL COGAMI
AVALIACIÓN DO PROXECTO PILOTO DE ASISTENCIA PERSOAL COGAMI Autoras: Luz Campello García. REDESAÚDE S.L. Juana Mª Tubío Ordoñez. COGAMI Edita Confederación Galega de Persoas con Discapacidade Impresión:
More informationInferencia estatística
Estatística 3 Inferencia estatística Rosa Mª Crujeiras Casais Departamento de Estatística e Investigación Operativa Escola Técnica Superior de Enxeñaría Grao en Enxeñaría Informática Vicerreitoría de ESTUDANTES,
More informationRevista Galega de Economía Vol (2015)
A MODELIZACIÓN DOS CAMBIOS NA LONXEVIDADE DA POBLACIÓN DO PAÍS BASCO E A SÚA ESTIMACIÓN FUTURA Amaia Jone BETZUEN ÁLVAREZ amaiajone.betzuen@ehu.eus Amancio BETZUEN ZALBIDEGOITIA amancio.betzuen@ehu.eus
More informationRevista Galega de Economía ISSN: Universidade de Santiago de Compostela España
Revista Galega de Economía ISSN: 1132-2799 mcarmen.guisan@gmail.com Universidade de Santiago de Compostela España FERNÁNDEZ LÓPEZ, SARA; VAQUERO GARCÍA, ALBERTO O MODELO DE FINANCIAMENTO DA UNIVERSIDADE
More informationGrao en Química. 2 0 Curso QUIMICA INORGÁNICA III. Guía Docente
Grao en Química 2 0 Curso QUIMICA INORGÁNICA III Guía Docente Guía Docente. 1. Datos descritivos da materia. Carácter: Formación básica Convocatoria: 2 O cuadrimestre Créditos: 6 ECTS (5 teórico-prácticos
More information2009 Xunta de Galicia. Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible.
E v i de n c i a s e I m pac tos d o C a m b i o C l i m á t i co e n G a l i cia Edita: Xunta de Galicia. Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible. Coordinación do libro: Vicente Pérez
More informationManual de usuario CENDES. Centro de descargas da Xunta de Galicia
MU Manual de usuario CENDES Centro de descargas da Xunta de Galicia CLÁUSULA DE CONFIDENCIALIDADE Este documento é propiedade da Amtega (Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia). Deberá empregar
More informationConcello de Baralla DENOMINACIÓN DA PRAZA/POSTO/EMPREGO: PERSOAL DE APOIO NO PAI. Concello de Baralla
BASES ESPECÍFICAS POLAS QUE SE ESTABLECEN AS NORMAS PARA A SELECCIÓN DE PERSOAL CON CARÁCTER PROVISIONAL OU TEMPORAL, A TRAVÉS DO SISTEMA DE CONCURSO-OPOSICIÓN, PARA PRESTAR SERVIZOS NO CONCELLO DE BARALLA
More informationBlink: SIP conferencing done right Saúl Ibarra Corretgé AG Projects
Saúl Ibarra Corretgé Yo @saghul Con SIP y VoIP desde el 2005 Vivo en la mejor ciudad del mundo después de Bilbo: Amsterdam Me encanta cualquier cosa que hable SIP Si está escrita en Python mejor :-) Infraestructuras
More informationO TURISMO SOSTIBLE COMO EXTERNALIDADE NEGATIVA DAS POLÍTICAS PÚBLICAS NO MEDIO RURAL
, 65-73 O t u r i s m o sostible c o m o e x t e r n a l i d a d e n e g at i va d a s políticas p ú b l i c a s n o m e d i o r u r a l O TURISMO SOSTIBLE COMO EXTERNALIDADE NEGATIVA DAS POLÍTICAS PÚBLICAS
More informationDESPOBOAMENTO E AVELLENTAMENTO: GALICIA CARA AO ANO 2020
DESPOBOAMENTO E AVELLENTAMENTO: GALICIA CARA AO ANO 2020 JULIO HERNÁNDEZ BORGE Universidade de Santiago de Compostela Recibido: 11 de maio de 2011 Aceptado: 14 de xullo de 2011 Resumo: O avellentamento
More informationGUIDELINES FOR SUBMITTING PAPERS TO REVISTA DE TRABAJO SOCIAL (RTS)
GUIDELINES FOR SUBMITTING PAPERS TO REVISTA DE TRABAJO SOCIAL (RTS) Revista de Trabajo Social, published by the Official College of Social Work of Catalonia, is a specialist journal issued every four months
More informationComo atopar artigos de Arquitectura
Como atopar artigos de Arquitectura Guía básica para traballos de clase Autor: Marcos Yáñez Arca Outono 2013 1 Que imos ver As revistas. Tipos. Por qué é tan importante a súa consulta. Onde atopar artigos
More informationCOLEGIO NUESTRA SEÑORA DEL ROSARIO.
Oxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe Competencias clave Grao mínimo Temporalización BLOQUE 1. PROCESOS, MÉTODOS E ACTITUDES EN MATEMÁTICAS e B1.1. Expresión veral do proceso
More information