CREATIVIDADE DA COMUNICACIÓN CULTURAL

Transcription

1 FACULTADE DE HUMANIDADES DEPARTAMENTO DE LITERATURA ESPAÑOLA, TEORÍA DA LITERATURA E LINGÜÍSTICA XERAL CREATIVIDADE DA COMUNICACIÓN CULTURAL Montserrat Souto Gómez GUÍA DOCENTE E MATERIAL DIDÁCTICO 2012/2013

2 FACULTADE DE HUMANIDADES. DEPARTAMENTO DE LITERATURA ESPAÑOLA, TEORÍA DA LITERATURA E LINGÜÍSTICA XERAL AUTORA: Montserrat Souto Gómez Edición electrónica ADVERTENCIA LEGAL: Reservados todos os dereitos. Queda prohibida a duplicación total ou parcial desta obra, en calquera forma ou por calquera medio (electrónico, mecánico, gravación, fotocopia ou outros) sen consentimento expreso por escrito das autoras. 2

3 ÍNDICE 1. DATOS DESCRITIVOS DA MATERIA DATOS BÁSICOS PROFESORADO SENTIDO DA MATERIA NO GRAO OBXECTIVOS OBXECTIVOS XERAIS OBXECTIVOS ESPECÍFICOS COMPETENCIAS COMPETENCIAS XERAIS COMPETENCIAS ESPECÍFICAS COMPETENCIAS TRANSVERSAIS CONTIDOS TEMA 1: CREACIÓN HUMANA E CREATIVIDADE TEMA 2: ESCENARIOS DA COMUNICACIÓN TEMA 3: CREATIVIDADE PERSUASIVA TEMA 4: CREATIVIDADE E DIVERSIDADE CULTURAL BIBLIOGRAFÍA BÁSICA E COMPLEMENTARIA METODOLOXÍA DA ENSINANZA SISTEMA DE AVALIACIÓN TEMPO DE ESTUDO E TRABALLO PERSOAL CRONOGRAMA POR TEMAS RECOMENDACIÓNS PARA O ESTUDO DA MATERIA OBSERVACIÓNS

4 1. DATOS DESCRITIVOS DA MATERIA 1.1. DATOS BÁSICOS CÓDIGO G NOME Creatividade da Comunicación Cultural TITULACIÓN Grao en Ciencias da Cultura e Difusión Cultural CARÁCTER Optativa SEMESTRE 2º semestre N.º DE CRÉDITOS ECTS 4,5 créditos LOCALIZACIÓN Facultade de Humanidades MÓDULO Formación específica en produción, xestión e difusión cultural 1.2. PROFESORADO PROFESORA: Montserrat Souto Gómez LINGUA NA QUE IMPARTE A MATERIA: español CORREO ELECTRÓNICO: montserrat.souto@usc.es TELÉFONO: ÁREA DE COÑECEMENTO: Lingüística Xeral DEPARTAMENTO: Literatura Española, Teoría da Literatura e Lingüística Xeral TITORÍAS ACADÉMICAS: no despacho 228 da Facultade de Humanidades. O horario de titorías será publicado tanto na web da USC como na porta do devandito despacho. 2. SENTIDO DA MATERIA NO GRAO Creatividade da Comunicación Cultural pertence ao módulo Formación específica en produción, xestión e difusión cultural. Isto significa que pertence ao conxunto de materias que complementan a formación humanística deste grao coa formación en competencias profesionais para producir, xestionar e comunicar dentro do ámbito das industrias culturais. 4

5 Por esta razón, a materia vai ser eminentemente práctica e vai estar enfocada cara á creación de diversos tipos de discursos orais e escritos e a búsqueda da máxima eficiencia comunicativa. Como ben se di na propia memoria da titulación (apdo. 2.1., p. 9), Creatividade da Comunicación Cultural pretende aportar o seu gran de area para conseguir, xunto co resto das materias, a formación de humanistas que saiban transmitir coñecementos e que poidan xerar, valorar e transmitir contidos culturais. 3. OBXECTIVOS 3.1. OBXECTIVOS XERAIS Esta materia contribúe á consecución de tres obxectivos xerais que aparecen na memoria da titulación. 1. O primeiro deles está relacionado coa adquisición de contidos: Familiarizar ao estudante cos diferentes sectores que inciden no desenvolvemento da cultura humana, tanto no pasado como na actualidade: as canles, soportes e mecanismos de difusión cultural (desde os documentos escritos aos medios audiovisuais), as linguas naturais (nas súas vertentes oral e escrita), etc., preparándoo para iniciar o desempeño de actividades profesionais relacionadas co mundo da cultura. 2. O segundo persegue a experimentación de certos procedementos: Estimular a creatividade para dar respostas adecuadas aos problemas formulados e fomentar o gusto pola innovación a partir do fomento da análise crítica dos datos e teorías presentadas. 3. O terceiro, e último, ten como finalidade o fomento de actitudes positivas: Respectar a diversidade étnica, lingüística e cultural, e valorar a necesidade de conservar toda esa diversidade OBXECTIVOS ESPECÍFICOS Os principais obxectivos específicos que singularizan esta materia con relación a todas as demais do currículo son: 1. Explorar os mecanismos de creatividade lingüística para a comunicación cultural na medida en que estes inciden nos procesos de significación e relación social das persoas. 2. Motivar ao alumno a aprender a crear e impulsar proxectos culturais, comunicativos e educativos. 3. Desenvolver novas habilidades comunicativas adaptadas aos novos espazos de transmisión cultural. 5

6 4. COMPETENCIAS 4.1. COMPETENCIAS XERAIS G2 Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e resolución de problemas dentro das áreas das Humanidades e da Cultura. G4 Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado COMPETENCIAS ESPECÍFICAS E7 Coñecer o funcionamento das novas maneiras de acceder, apropiarse e transmitir información. E8 Habilidade na xestión da comunicación cultural e a súa difusión por todas as canles de distribución do ámbito literario, musical e audiovisual. E9 Adquirir a capacidade e o espírito emprendedor que propicien a creación e impulso de proxectos culturais, comunicativos e educativos COMPETENCIAS TRANSVERSAIS T2 Redacción adecuada de textos, coa correspondente presentación formal axustada aos parámetros hoxe imperantes nos procesadores informáticos. T3 Habilidade no uso das novas tecnoloxías. 5. CONTIDOS 5.1. TEMA 1: CREACIÓN HUMANA E CREATIVIDADE OBXECTIVOS ESPECÍFICOS DO TEMA Con este tema introdutorio preténdese contextualizar todo o traballo que se vai levar a cabo durante o desenvolvemento da materia facendo fincapé nas dúas grandes vertentes do proceso comunicativo: información e relación social. Iniciaremos a práctica creativa coa narración EPÍGRAFES DO TEMA O suxeito creativo. Modos de transmisión da información. Modos de relación social. Creatividade da comunicación (1): a narración de historias. 6

7 ACTIVIDADES PRESENCIAIS Sesións expositivas: desenvolvemento teórico do tema coa axuda de ferramentas audiovisuais. Sesións interactivas: análise e comentario de textos narrativos procedentes de medios moi diversos. Titoría 1: resolución de dúbidas e lectura/exposición do inicio do portafolios ( O texto narrativo ) ACTIVIDADES NON PRESENCIAIS Lectura de El texto narrativo y la secuencia narrativa, en Juan Herrero Cecilia (2006): Teorías de pragmática, de lingüística textual y de análisis del discurso. Cuenca: Universidad de Castilla-La Mancha Elaboración propia dun texto narrativo BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA CALSAMIGLIA BLANCAFORT, Helena & Amparo TUSÓN VALLS (2007): Las cosas del decir : manual de análisis del discurso. Barcelona: Ariel. 2ª ed. act. Caps. 5, 6, 7. CAMUS CAMUS, Carmen et al. (2007): La creatividad como instrumento de comunicación: análisis, procedimientos y aplicaciones. Santander: Universidad de Cantabria. STERNBERG, Robert J. (1997): La Creatividad en una cultura conformista: un desafío a las masas. Barcelona: Paidós TEMA 2: ESCENARIOS DA COMUNICACIÓN OBXECTIVOS ESPECÍFICOS DO TEMA O obxectivo básico é percorrer os espazos nos que se desenvolve a comunicación cultural e observar as súas peculiaridades. Na vertente creativa traballaremos os textos descritivos e explicativos en diversos escenarios EPÍGRAFES DO TEMA Espazos tradicionais. Novos espazos e audiencias. Procesos culturais asociados a estes novos contextos. Creatividade da comunicación (2): a descrición e a explicación da realidade en diversos escenarios. 7

8 ACTIVIDADES PRESENCIAIS Sesións expositivas: desenvolvemento teórico do tema coa axuda de ferramentas audiovisuais. Sesións interactivas: análise e comentario de textos descritivos e explicativos procedentes de medios moi diversos. Titoría 2: resolución de dúbidas e lectura/exposición da segunda parte do portafolios ( O texto descritivo e o texto explicativo ) ACTIVIDADES NON PRESENCIAIS Lectura de El texto descriptivo y la secuencia descriptiva, e El texto explicativo y la secuencia explicativa, en Juan Herrero Cecilia (2006): Teorías de pragmática, de lingüística textual y de análisis del discurso. Cuenca: Universidad de Castilla-La Mancha e Elaboración propia dun texto descritivo ou explicativo BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA CASTELLÓ, Montserrat (coord.) (2007): Escribir y comunicarse en contextos científicos y académicos. Conocimientos y estrategias. Barcelona: Graó. CRYSTAL, David (2001): El lenguaje e Internet. Madrid: Cambridge University Press. DÍAZ NOCI, J. & R. SALAVERRÍA ALIAGA (2003): Manual de redacción ciberperiodística. Barcelona: Ariel. TASCÓN, Mario & Mar ABAD (2011): Twittergrafía. El arte de la nueva escritura. Madrid: Los libros de la catarata TEMA 3: CREATIVIDADE PERSUASIVA OBXECTIVOS ESPECÍFICOS DO TEMA Pretendemos profundizar no uso óptimo da linguaxe por parte do suxeito creativo para convencer aos seus interlocutores. En consecuencia, centraremos o noso interese nos textos argumentativos EPÍGRAFES DO TEMA Recursos fónicos. Recursos gramaticais. Recursos léxicos. Funcionalidade pragmática dos recursos lingüísticos. Creatividade da comunicación (3): argumentar para convencer. 8

9 ACTIVIDADES PRESENCIAIS Sesións expositivas: desenvolvemento teórico do tema coa axuda de ferramentas audiovisuais. Sesións interactivas: análise e comentario de textos argumentativos e mensaxes publicitarias. Realización de debates para poñer en práctica os recursos da argumentación. Titoría 3: resolución de dúbidas e entrega da terceira parte do portafolios ( A preparación do debate: o esquema argumentativo ) ACTIVIDADES NON PRESENCIAIS Lectura de El texto argumentativo y la secuencia argumentativa, en Juan Herrero Cecilia (2006): Teorías de pragmática, de lingüística textual y de análisis del discurso. Cuenca: Universidad de Castilla-La Mancha Preparación do debate: elaboración do esquema argumentativo BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA BEASELEY, Ron & Marcel DANESI (2002): Persuasive Signs. The Semiotics of Advertising. Berlin: Mouton de Gruyter. BRIZ GÓMEZ, Antonio (coord.) (2008): Saber hablar. Madrid: Aguilar. CEREZO ARRIAZA, Manuel (2006): Taller de publicidad. Barcelona: Octaedro. GARCÍA BARRIENTOS, José Luis (1998): Las figuras retóricas. Madrid: Arco Libros. MAYORAL, José Antonio (1994): Figuras retóricas. Madrid: Síntesis. PERELMAN, Chaïm & L. OIBRECHTS-TYTECA (2006): Tratado de la argumentación: la nueva retórica. Madrid: Gredos. SANTIAGO GUERVÓS, Javier de (2012): Principios de comunicación persuasiva. Madrid: Arco Libros TEMA 4: CREATIVIDADE E DIVERSIDADE CULTURAL OBXECTIVOS ESPECÍFICOS DO TEMA O noso último obxectivo é reflexionar sobre a comunicación transcultural e intercultural: propoñer principios xerais aplicables a toda a Humanidade, observar diferenzas comunicativas nun nivel máis concreto e, finalmente, aprender a evitar conflitos comunicativos. 9

10 EPÍGRAFES DO TEMA A comunicación verbal e non verbal en diferentes culturas. Manifestación transcultural do principio de cooperación. Manifestación transcultural do principio de cortesía. O diálogo. Análise e resolución de conflitos comunicativos ACTIVIDADES PRESENCIAIS Sesións expositivas: desenvolvemento teórico do tema coa axuda de ferramentas audiovisuais. Sesións interactivas: observación de diálogos (orais e transcritos) nos que se produce algún conflito comunicativo. Resolución de conflitos seguindo os principios xerais da comunicación. Titoría 4: resolución de dúbidas e entrega da última parte do portafolios ( Exercicios de comunicación intercultural ) ACTIVIDADES NON PRESENCIAIS Lectura de Conversaciones interculturales: algo más que palabras, en Grupo CRIT (2009): Culturas cara a cara. Relatos y actividades para la comunicación intercultural. Madrid: Edinumen Realización de exercicios de comunicación intercultural entregados pola profesora na aula BIBLIOGRAFÍA RECOMENDADA GRUPO CRIT (2003): Claves para la comunicación intercultural. Análisis de interacciones comunicativas con inmigrantes. Castellón: Universitat Jaume I. MORALES LÓPEZ, Esperanza, Gabriela PREGO VÁZQUEZ & Luzia DOMÍNGUEZ SECO (2006): El conflicto comunicativo en las empresas desde el Análisis del Discurso. A Coruña: Universidade da Coruña. RAGA GIMENO, Francisco (2005): Comunicación y cultura. Propuestas para el análisis transcultural de las interacciones comunicativas cara a cara. Madrid / Frankfurt: Iberoamericana / Vervuert. 10

11 6. BIBLIOGRAFÍA BÁSICA E COMPLEMENTARIA ADAM, Jean-Michel (1992): Les textes: types et prototypes. Récit, description, argumentation, explication et dialogue. Paris: Nathan. AUSTIN, John L. (2004): Cómo hacer cosas con palabras : palabras y acciones. Compilado por J.O. Urmson. Barcelona: Paidós. BEASELEY, Ron & Marcel DANESI (2002): Persuasive Signs. The Semiotics of Advertising. Berlin: Mouton de Gruyter. BONI, Federico (2006): Teorías de los medios de comunicación. Bellaterra [et al.]: Universitat Autònoma de Barcelona [et al.]. BRIZ GÓMEZ, Antonio (coord.) (2008): Saber hablar. Madrid: Aguilar. CALSAMIGLIA BLANCAFORT, Helena & Amparo TUSÓN VALLS (2007): Las cosas del decir : manual de análisis del discurso. Barcelona: Ariel. 2ª ed. act. CASTELLÓ, Montserrat (coord.) (2007): Escribir y comunicarse en contextos científicos y académicos. Conocimientos y estrategias. Barcelona: Graó. CEREZO ARRIAZA, Manuel (2006): Taller de publicidad. Barcelona: Octaedro. CRYSTAL, David (2001): El lenguaje e Internet. Madrid: Cambridge University Press. DÍAZ NOCI, J. & R. SALAVERRÍA ALIAGA (2003): Manual de redacción ciberperiodística. Barcelona: Ariel. GARCÍA BARRIENTOS, José Luis (1998): Las figuras retóricas. Madrid: Arco Libros. HERRERO CECILIA, Juan (2006): Teorías de pragmática, de lingüística textual y de análisis del discurso. Cuenca: Universidad de Castilla-La Mancha. LOMAS, Carlos (2001): Cómo enseñar a hacer cosas con las palabras: teoría y práctica de la educación lingüística. Barcelona: Paidós. 2ª ed. corr. y act. LÓPEZ, Xosé & Paulino NOVO (coords.) (2000): Obradoiro de redacción. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega. MAYORAL, José Antonio (1994): Figuras retóricas. Madrid: Síntesis. ÖSTMAN, Jan-Ola & Jef VERSCHUEREN (2010): Handbook of pragmatics. Amsterdam: John Benjamins. PERELMAN, Chaïm & L. OIBRECHTS-TYTECA (2006): Tratado de la argumentación: la nueva retórica. Madrid: Gredos. RAGA GIMENO, Francisco (2005): Comunicación y cultura. Propuestas para el análisis transcultural de las interacciones comunicativas cara a cara. Madrid / Frankfurt: Iberoamericana / Vervuert. SERRANO, S. (2000): Comprender la comunicación. El libro del sexo, la poesía y la empresa. Barcelona: Paidós. SHIRO, Martha, Paola BENTIVOGLIO & Frances D. ERLICH (comps.) (2009): Haciendo discurso. Homenaje a Adriana Bolívar. Caracas: Universidad Central de Venezuela. 11

12 7. METODOLOXÍA DA ENSINANZA A metodoloxía da ensinanza seguirá as pautas propias do EEES, que atende a todo o traballo do alumnado, tanto o traballo realizado na clase como o traballo realizado de xeito autónomo. Polo tanto, serán cuantificadas en número de horas todas as tarefas asignadas ao alumno en horario lectivo e, igualmente, as tarefas que este debe realizar fóra das horas lectivas SESIÓNS EXPOSITIVAS Nas clases expositivas trataranse os contidos que supoñan una maior dificultade de comprensión. Partirase dos conceptos máis básicos e universais, fundamento do contido da materia. Atenderanse, ademais, as dificultades iniciais de aprendizaxe. Esta apoiarase inicialmente na exposición da profesora e será implementada polas correspondentes actividades prácticas relacionadas cos contidos desa exposición de xeito que se facilite o desenvolvemento das competencias previstas SESIÓNS INTERACTIVAS As clases interactivas estarán dedicadas ao fomento da CREATIVIDADE do alumnado, de xeito que se utilizarán todo tipo de recursos conducentes a que o estudantado faga cousas con palabras. Así, búscase favorecer o desenvolvemento de competencias comunicativas, creativas e reflexivas TITORÍAS DOCENTES PROGRAMADAS As titorías docentes teñen como finalidade resolver as dúbidas do alumnado e orientar a súa aprendizaxe e o traballo persoal complementario para o desenvolvemento das competencias atribuídas á materia ACTIVIDADES NON PRESENCIAIS No traballo persoal do alumnado fóra das horas de clase prestarase especial atención á lectura, a escritura e o comentario, para potenciar as súas capacidades comunicativas e a súa capacidade de aprendizaxe autónoma. Utilizarase a plataforma do Campus Virtual da USC como ferramenta para a interacción entre a profesora e o alumnado da materia ACTIVIDADES DE AVALIACIÓN Na avaliación atenderase fundamentalmente ao grao de consecución das competencias traballadas nas sesións expositivas, nas interactivas e nas titoriais. 12

13 8. SISTEMA DE AVALIACIÓN O Sistema de Transferencia do Crédito Europeo fomenta o estudo continuado da materia a medida que esta se desenvolve, de maneira que é moi conveniente para o alumnado a asistencia a todas as clases presenciais, nas que se darán as claves para a organización do traballo autónomo de xeito paulatino, o que minimiza o esforzo e facilita o proceso de aprendizaxe. Por iso a avaliación pretende premiar o seguimento proveitoso deste estudo continuado mediante a participación activa na aula (50%) e a realización de pequenos traballos creativos fóra das horas lectivas (50%) PRIMEIRA OPORTUNIDADE (PERÍODO ORDINARIO) Realizarase por avaliación continua: o 50% da cualificación corresponderá ás actividades e traballos realizados ou programados nas sesións interactivas. O 50% restante corresponderá á elaboración do portafolios da materia, é dicir, o conxunto de traballos creativos realizados polo alumnado ao longo do curso en diversos soportes e con distintas finalidades comunicativas. A estrutura deste portafolios será explicada ao principio do curso pola profesora e dedicarase unha titoría para orientar e revisar a presentación final do mesmo. Os estudantes que teñan concedida polo Decanato a dispensa de asistencia a clase e, polo tanto, non poidan seguir a avaliación continua, poderán avaliarse de toda a materia mediante un exame na segunda oportunidade (mes de xullo). Na seguinte táboa describimos con máis detalle os criterios cos que avaliaremos tanto o traballo das sesións interactivas como o portafolios: Instrumentos Criterios de valoración Valor -Participación activa nas clases interactivas Actividades realizadas nas sesións interactivas -Realización adecuada das prácticas -Capacidade de traballar cooperativamente 50% Portafolios da materia -Aproveitamento das explicacións e lecturas previas -Calidade científica dos traballos: creatividade, asimilación de contidos, comprensión dos textos, análises e interpretacións adecuados... -Demostración da competencia informacional traballada durante o curso 50% A NORMATIVA BÁSICA PARA A ORDENACIÓN DO PROCESO DE ENSINO/APRENDIZAXE E DA AVALIACIÓN DO RENDEMENTO ACADÉMICO DOS ESTUDIANTES establece no seu artigo 18 que "a realización fraudulenta dalgún exercicio ou proba esixida na avaliación dunha materia implicará a cualificación de suspenso na convocatoria correspondente, con independencia do proceso disciplinario que se poida seguir contra o alumno infractor". 13

14 8.2. SEGUNDA OPORTUNIDADE (MES DE XULLO) Efectuarase exclusivamente a través dun exame que incluirá cuestións teóricas e prácticas (correspondentes ás sesións expositivas e ás sesións interactivas). Este exame realizarase na data establecida pola Secretaría da Facultade para o mes de xullo CONVOCATORIAS POSTERIORES O alumnado repetidor deberá seguir o mesmo sistema de avaliación da primeira oportunidade. 9. TEMPO DE ESTUDO E TRABALLO PERSOAL Como consta na Memoria da titulación, está previsto que o alumnado dedique un total de 112,5 horas a esta materia, das que 45 corresponden a traballo presencial na aula e 67,5 a traballo autónomo e preparatorio. A carga da actividade presencial desenvolverase en 2,5 horas semanais, e repartiranse a partes iguais as sesións expositivas e as sesións interactivas, tal e como se indica a continuación: 1. SESIÓNS EXPOSITIVAS: 18 horas. A estas 18 horas expositivas corresponden 22,5 horas non presenciais que se deben dedicar ao estudo e preparación de actividades programadas. 2. SESIÓNS INTERACTIVAS: 18 horas. Están vinculadas coa actividade non presencial de realización de traballos creativos: 20 horas. 3. SESIÓNS DE TITORÍA PROGRAMADA: 2,25 horas. A estas corresponde unha carga non presencial de 15 horas que deben ser dedicadas á realización de lecturas recomendadas. 4. SESIÓNS DE AVALIACIÓN: 3 horas. A presentación do portafolios o día do exame oficial precisará unhas 10 horas de preparación non presencial. 5. OUTRAS ACTIVIDADES: 3,75 horas presenciais. Vémolo con detalle na seguinte táboa: Actividades Horas presenciais Horas de traballo autónomo Horas totais Sesións expositivas 18h. 22h h. 30 Sesións interactivas 18h. 20h. 38h. Titorías programadas 2h h. 17h. 15 Avaliación 3h. 10h. 13h. Outras actividades 3h h. 45 Total 45h. 67h h

15 10. CRONOGRAMA POR TEMAS Como se pode observar na seguinte táboa, os temas 2 e 3 ocupan máis tempo que os temas 1 e 4. Haberá unha breve titoría programada ao final de cada tema para consultar dúbidas e preparar as tarefas do tema seguinte. Actividades Tema 1 Tema 2 Tema 3 Tema 4 Total Sesións expositivas 4h. 5h. 5h. 4h. 18h. Sesións interactivas 3h. 6h. 6h. 3h. 18h. Titorías programadas h RECOMENDACIÓNS PARA O ESTUDO DA MATERIA -Asistir asidua e participativamente ás clases e titorías. -Atender as orientacións específicas do profesorado da materia en canto a temporalización, realización de informes, manexo de fontes e recursos, metodoloxía de traballo, etc. -Cumprir un ritmo de traballo programado e acorde coa avaliación continua. Non confiar a preparación portafolios para o final de curso. -Ter a man fontes para preparar o labor de aprendizaxe nesta materia (dicionarios, manuais, etc.). -Esforzarse por mellorar a competencia lingüística oral e escrita. Prestar atención ao discurso e expresarse con propiedade e de forma clara. 12. OBSERVACIÓNS O alumnado que precise de algún tipo de adaptación ou apoio específico por caracteristicas de NEAE (Necesidades Específicas de Apoio Educativo) deberá solicitalo ao profesorado, pero só se terán en conta a estes efectos aqueles casos que teñan sido valorados e informados polo SEPIU (Servizo de Participación e Integración Universitaria). URL: 15